Xử trí như thế nào khi trẻ bị hóc dị vật?

Cách xử lý khi trẻ bị dị vật. Ảnh: VGP/Hiền Minh

Khoa Cấp cứu chống độc, bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận bệnh nhi 2 tuổi bị hóc hạt nhãn trong tình trạng rất nặng. Theo người nhà kể lại, khi đi học về, cháu được một người nhà cho ăn nhãn. Do chủ quan không bóc hạt nhãn ra, lúc đang ăn cháu bé bật cười dẫn đến ho sặc sụa làm hạt nhãn rơi vào đường thở khiến người tím tái. 

Trẻ được người nhà đưa đi cấp cứu tại bệnh viện tỉnh. Khi chuyển lên Bệnh viện Nhi Trung ương, trẻ bị ngưng tim, phù phổi cấp. Tại đây, các bác sĩ phát hiện một hạt nhãn nằm ngay nắp thanh môn của trẻ.

Theo Ths.BS. Phạm Ngọc Toàn, Khoa Cấp cứu chống độc, Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, do xử lý ban đầu không đúng nên cháu bé đã bị hôn mê khi nhập viện. Mặc dù các bác sĩ bệnh viện đã tích cực cấp cứu nhưng não đã tổn thương không hồi phục do thiếu ô-xy. Hiện trẻ đang trong tình trạng sống thực vật.

Cũng theo BS. Toàn, bệnh viện đã từng tiếp nhận một trường hợp tương tự. Một cháu bé khác bị hóc hạt chôm chôm, khi đến bệnh viện đã bị ngưng tim do xử trí quá muộn. 

Chính vì vậy, xử trí khi hóc dị vật là một kiến thức mà BS. Toàn khuyến cáo các bậc phụ huynh cần phải lưu ý để khi trẻ có những dấu hiệu bị hóc dị vật, cần hết sức bình tĩnh và xử lý nhanh và đúng cách để cứu trẻ. 

Đối với những trường hợp trẻ bị hóc dị vật, nếu cách xử trí ban đầu đúng thì có thể cứu sống được bệnh nhân. 

Nếu dị vật có trong đường thở từ 5-6 phút sẽ khiến bé ngừng thở, suy hô hấp dẫn tới tử vong. Do đó, nếu việc xử trí này không thực hiện đúng và kịp thời trong vài phút đầu, trẻ sẽ bị thiếu ô-xy lên não khi chuyển đến cấp cứu tại bệnh viện. Đối với những trường hợp này thì dù có cứu được mạng sống cũng để lại di chứng suốt đời.

Nếu trẻ đang chơi, đột nhiên ho nhiều, ho tím tái, nôn, trớ… cha mẹ cần nghĩ tới trường hợp bị hóc dị vật. Trẻ ho tốt, ho không có tím tái cần theo dõi trẻ và đưa tới cơ sở y tế. 

Trong lúc di chuyển không nên bế trẻ nằm ngửa. Nếu trẻ ho tiếng ho không rõ, tím tái, vật vã, li bì... cần phải tiến hành sơ cứu tại chỗ trong thời gian chờ xe cấp cứu đến. 

Với trẻ nhũ nhi, phụ huynh phải bình tĩnh bế sấp, đặt trẻ lên cánh tay, cho đầu cúi xuống sau đó vỗ lưng 5 lần. Sau đó, kiểm tra xem dị vật đã ra chưa, nếu chưa thì lật ngược bệnh nhân lại rồi ấn tại vị trí ép ngực. 

Đối với trẻ lớn bị hóc dị vật, cha mẹ cần đặt lên đùi và thực hiện sơ cứu như trẻ nhũ nhi. Trẻ lớn dùng thủ thuật Heimlich, vòng tay qua người trẻ ấn mạnh 5 lần vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Làm động tác này tới khi nào bé thấy đỡ hơn, tỉnh táo hơn, hồng hào và đưa trẻ đi viện. 

Trong trường hợp, trẻ lớn hơn hoặc quá nặng bị hóc dị vật, cha mẹ có thể để trẻ nằm sấp trên đùi, sau đó xác định vị trí dị vật để tác dụng lực nhằm đẩy dị vật ra ngoài. Một tay giữ bé, một tay dùng lòng bàn tay vỗ thật mạnh 5-7 cái vào lưng bé – chỗ giữa hai xương bả vai. Hành động này sẽ khiến áp lực trong lồng ngực trẻ tăng lên nhằm tống đẩy dị vật ra ngoài. Sau khi làm xong, nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức. 

Để tránh gây ra nguy hiểm và những di chứng cho trẻ khi bị hóc dị vật, các bác sĩ khuyến cáo tuyệt đối không bế nằm ngửa, không dùng tay móc họng để lấy dị vật, điều này rất nguy hiểm cho trẻ. 

Hiền Minh ( Nguồn Báo Chính phủ)