Thời tiết nắng nóng, trẻ dễ mắc những bệnh lý nào?

 

BS.CK1 Trương Thị Ngọc Phú, Phó Trưởng phòng Kế hoạch tổng hợp Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) cho biết, trong nhóm các bệnh lý mùa nắng nóng, sốc nhiệt và các bệnh lây nhiễm qua đường tiêu hóa có nguy cơ diễn tiến nặng, gây nguy hiểm cho trẻ.

 

Phụ huynh đưa trẻ đi khám bệnh tại Bệnh viện Nhi đồng 2.

 

Tình trạng trẻ vận động dưới nắng nóng trong thời gian kéo dài và không được bổ sung nước đầy đủ, dễ khiến cơ thể đổ mồ hôi nhiều dẫn đến mất nước, mất điện giải làm trẻ mệt mỏi, lừ đừ, dễ bị bệnh, thậm chí là sốc nhiệt.

 

"Sốc nhiệt là phản ứng tiêu cực của cơ thể khi tiếp xúc với môi trường nhiệt độ cao kéo dài gây mất nước, điện giải… Nếu diễn tiến nặng có thể khiến não và các cơ quan trong cơ thể tổn thương, thậm chí tử vong. Trẻ em là đối tượng có nguy cơ cao bị sốc nhiệt”, bác sĩ Phú thông tin thêm.

 

Mùa nắng nóng, trẻ còn mắc các bệnh lý của đường tiêu hóa như tiêu chảy cấp do virus, ngộ độc thực phẩm hoặc các bệnh nhiễm trùng đường ruột khác như lỵ, tả (hiện ít gặp) có triệu chứng: sốt, nôn ói, tiêu lỏng nhiều lần, đau bụng, tiêu đàm máu… một số dấu hiệu đặc trưng khác tùy thuộc và tác nhân gây bệnh.

 

Theo BS.CK2 Nguyễn Thị Thu Thủy, Phó Trưởng khoa Tiêu hóa Bệnh viện Nhi đồng 2, trẻ bị ngộ độc thực phẩm khi ăn, uống nhầm thực phẩm bị nhiễm trùng hoặc tồn dư hóa chất. Các vi trùng gây bệnh trực tiếp hoặc sinh các loại độc tố gây hại cơ thể.

 

Biểu hiện của ngộ độc thực phẩm đa dạng, thường gặp nhất là các triệu chứng tiêu hóa như: nôn ói, đau bụng, tiêu chảy, sốt… hoặc các cơ quan khác như gan, thận, thần kinh, tim mạch… Tùy theo loại ngộ độc mà biểu hiện bệnh có thể xuất hiện ngay sau ăn hoặc sau vài giờ đến  1- 2 ngày.

 

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh, thời tiết nắng nóng, những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất là trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh truyền nhiễm thường gặp trong thời tiết nắng nóng như viêm não Nhật Bản, viêm màng não mủ do vi khuẩn não mô cầu hoặc vi khuẩn H.influenzae, tay chân miệng, thủy đậu. Đây là các bệnh có thể lây lan thành dịch. Bên cạnh đó, nắng nóng kết hợp mưa chuyển mùa là điều kiện thích hợp cho muỗi vằn phát triển làm gia tăng bệnh sốt xuất huyết.

 

Tính từ ngày 10/3/2025 đến ngày 16/3, TP Hồ Chí Minh ghi nhận 372 trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết, 262 trường hợp mắc bệnh tay chân miệng và 270 ca sởi. Đây là một trong số các bệnh thường gặp ở thời điểm giao mùa, khi thời tiết có nhiều thay đổi về nhiệt độ, độ ẩm và môi trường sống, tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều loại bệnh phát triển.

 

Bên cạnh đó, thời tiết nắng nóng trẻ em thường mắc bệnh rôm, sẩy (trẻ nhỏ), viêm da dị ứng gây ngứa, chàm (eczema). Tác hại của các bức xạ tia UV, các bức xạ khác (có trong ánh sáng mặt trời) rất nguy hại, có thể gây một số bệnh về da như sạm da, lão hóa da, bỏng nắng, ung thư da và các bệnh về mắt như đục thủy tinh thể...

 

 

BS.CK1 Trương Thị Ngọc Phú khuyến cáo, để phòng các bệnh trong mùa nắng nóng, phụ huynh tạo thói quen vệ sinh cá nhân tốt cho trẻ như rửa tay sạch sẽ, đúng cách trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và chơi đùa, đồng thời hạn chế đưa tay lên mắt, mũi, miệng… để giúp loại bỏ hiệu quả những tác nhân gây bệnh từ chính đôi bàn tay của trẻ.

 

Chú ý vấn đề chế biến và bảo quản thức ăn, thức uống, thời gian cho phép khi lưu trữ thực phẩm ở nhiệt độ bên ngoài, nếu ăn đồ ăn ngoài hàng, quán cần lựa chọn địa điểm đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm để tránh ngộ độc thực phẩm cho trẻ. 

 

Tăng cường lượng nước cần thiết cho cơ thể, đặc biệt là những loại nước uống giàu khoáng chất và nhiều vitamin như các loại nước ép trái cây, nước cam tươi, nước dừa tươi, nước sôi nguội… giúp cơ thể trẻ không bị mất nước do nhiệt độ cao và tăng cường sức đề kháng.

 

Hạn chế cho trẻ chơi quá lâu dưới thời tiết nắng nóng vì dễ gây mất nước, suy kiệt và dễ nhiễm bệnh. Nếu phải hoạt động ngoài trời nên hướng dẫn che chắn cho trẻ cẩn thận (đội mũ, áo dài tay, nơi hoạt động có mái che…), tránh những thời điểm nhiệt độ môi trường tăng cao và tia cực tím hoạt động mạnh trong ngày (khung giờ từ 10 - 14 giờ), thời gian hoạt động ngoài trời không quá 60 phút/ngày đối với trẻ em trong thời tiết nắng nóng.

 

Song song đó, phụ huynh cũng nên quan tâm đến vấn đề về da, dưỡng ẩm. Trong mùa nắng nóng nên cho trẻ mặc quần áo mỏng nhẹ, chọn vải thông thoáng như cotton; tránh vận động quá mức ra nhiều mồ hôi. Cần dùng các loại sữa tắm, dầu gội dịu nhẹ để bảo vệ da của trẻ.

 

Khi hoạt động ngoài trời bên cạnh che chắn cho trẻ cẩn thận (đội mũ, áo dài tay, nơi hoạt động có mái che, bóng râm…), cần thiết có thể bôi kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên. Với các trẻ có bệnh lý chàm, viêm da cơ địa cần bôi kem dưỡng ẩm thường xuyên với lượng ít và mỏng trên da để tránh gây bít tắc các lỗ chân lông.

 

Tương tự, BS.CKII Nguyễn Trần Nam, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP Hồ Chí Minh) khuyến cáo, để phòng bệnh truyền nhiễm cần tiêm phòng đầy đủ, giữ vệ sinh cá nhân, tránh tiếp xúc với người bệnh, sử dụng màn chống muỗi và loại bỏ nước đọng trong môi trường sống. Còn đối với các bệnh tiêu hóa, phải ăn chín uống sôi, rửa tay trước khi ăn, đảm bảo vệ sinh thực phẩm và hạn chế ăn uống đồ lạnh, nhiều dầu mỡ.

 

Khi trẻ có các dấu hiệu sốt cao trên 39°C kéo dài hơn 2 ngày, ho nhiều, khó thở, tức ngực, tiêu chảy kéo dài, mất nước, nổi ban toàn thân, sốt không hạ, trẻ quấy khóc, bỏ bú, lừ đừ, co giật, cần đến ngay cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và kiểm tra. Mỗi người nên duy trì lối sống lành mạnh không chỉ riêng cho trẻ mà cả tất cả các thành viên trong gia đình.

 

Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP Hồ Chí Minh cũng lưu ý người dân thực hiện các biện pháp an toàn thực phẩm ăn chín, uống chín, lựa chọn thực phẩm tươi, rõ nguồn gốc. Không nên lạm dụng nước lạnh, nước đá. Cần uống đủ lượng nước hàng ngày, người lớn là 2 lít nước, trẻ em uống khi trẻ khát. Ăn nhiều rau củ quả để bổ sung các loại vitamin và khoáng chất, giúp tăng cường sức đề kháng của cơ thể. Không nên để xảy ra hiện tượng nóng, lạnh đột ngột nhất là ở người cao tuổi, trẻ em, người mắc bệnh mạn tính. Nếu sử dụng máy lạnh nên để nhiệt độ khoảng từ 25 - 27 độ và không nên cho luồng khí lạnh thổi trực tiếp vào người.