Những vụ bê bối trong ngành Giáo dục gây xôn xao dư luận năm 2018

Bạo hành học đường, xâm hại tình dục gây xôn xao

Ngay cuối tháng 1/2018, ở Long An, một cô giáo Tiểu học bắt học sinh quỳ gối đã bị ngay sự trừng phạt của phụ huynh với yêu cầu tương tự. Đến tháng 3/2018, một phụ huynh ở Nghệ An cũng lao vào trường bắt cô giáo mầm non đang mang thai phải quỳ gối do nghi ngờ đánh con mình.

Đầu tháng 4/2018, tại Hải Phòng, một cô giáo trẻ đã bắt học sinh lớp 3 uống nước giặt giẻ lau bảng. Sau ngày 20/11, sự kiện rúng động "231 cái tát" đã xảy ra ở Quảng Bình khi cô giáo "chỉ đạo" cả lớp tát một học sinh lớp 6 tới mức phải nhập viện vì bị cho là nói bậy. Chưa kịp nguôi ngoai, tại Hà Nội lại nổi lên vụ cô giáo để trẻ lớp 2 tát bạn.

Xen giữa những vụ tát, quỳ.... là những sự vụ giáo viên bị học trò hoặc phụ huynh uy hiếp. Đó là vụ nam sinh Bến Tre nhục mạ và bóp cổ cô giáo trước mặt cả lớp; nam sinh Quảng Bình đâm thủng bụng thầy giáo. Đầu tháng 12/2018, một nữ phụ huynh vào tận trường học ở Bạc Liêu chửi mắng và quay clip đăng Facebook xúc phạm thầy giáo vì cái quần của con gái bị mất…

Sau mỗi sự kiện, cách xử lý thường thấy là kỷ luật người liên quan, nặng nhất là cách chức hiệu trưởng hay khai trừ Đảng với phụ huynh. Có một số vụ việc được hoà giải bằng xin lỗi.

Khi những ngày cuối cùng năm 2018 dần đi qua thì sự việc Hiệu trưởng trường Phổ thông dân tộc nội trú THCS huyện Thanh Sơn, tỉnh Phú Thọ bị chính học trò tố hành vi dâm ô bệnh hoạn với nam sinh dưới 16 tuổi.

Theo ý kiến của nhiều chuyên gia giáo dục và tâm lý, có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên. Về phía giáo viên do trình độ, năng lực và cả hoàn cảnh, tính cách cá nhân của giáo viên; do áp lực mặt trái của "bệnh thành tích" trong giáo dục; do thiếu vắng vai trò của việc tư vấn tâm lý học đường. Sâu xa hơn là hệ quả của nền giáo dục một chiều độc đoán, do cả sự xuống cấp đạo đức một số giáo viên...

Gian lận thi cử chưa từng có trong lịch sử

Kết quả kỳ thi THPT Quốc gia năm 2018 với hàng loạt gian lận về điểm thi tại Hà Giang, Sơn La, Hòa Bình và nghi vấn ở một số tỉnh, thành khác đã khiến xã hội mất niềm tin vào một kỳ thi trung thực, khách quan.

Khi vào cuộc thanh tra, thẩm tra điểm thi ở Hà Giang, Bộ GD-ĐT và cơ quan công an đã phát hiện hàng trăm bài thi THPT Quốc gia của thí sinh có điểm từ 0 -2 điểm bỗng chốc được phù phép thành điểm 9, điểm 10. Điều ngày nghiễm nhiên biến học sinh có học lực trung bình, yếu kém bỗng chốc trở thành học sinh có số điểm "tốp 10 cả nước".

Sự việc chưa kịp "nguội" ở Hà Giang thì việc sửa điểm "nóng" lên ở Sơn La, Hoà Bình với hàng trăm bài thi bị chỉnh sửa trực tiếp, không đúng với bài thi gốc nên rất khó khăn cho cơ quan điều tra.

Có thể khẳng định, chưa bao giờ, ngành Giáo dục có nhiều cán bộ là quản lý giáo dục cấp sở, phòng hoặc hiệu trưởng, hiệu phó các trường phổ thông bỗng vướng vào vòng lao lý.

Dưới sức ép của dư luận, Bộ trưởng GD-ĐT Phùng Xuân Nhạ đã phải lên tiếng nhận trách nhiệm về cách tổ chức kỳ thi đã để xảy ra những lỗ hổng dẫn đến sự gian lận chưa từng có trong lịch sử. Đến đầu tháng 12/2018, Bộ GD-ĐT đã đưa ra phương án thi THPT quốc gia cho năm 2019, với những điều chỉnh kỹ thuật nhằm hạn chế thấp nhất tiêu cực.

Cho đến nay, những câu hỏi về kỳ thi vẫn tiếp tục được đặt ra như: Còn gian lận trong bóng tối nào chưa được đưa ra ánh sáng; kỳ thi THPT Quốc gia sẽ duy trì đến bao giờ; làm sao bảo đảm công bằng trong giáo dục...

Chuyến tàu “vét” công nhận chức danh giáo sư, phó giáo sư

Ngày 2/2, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố danh sách 1.226 ứng viên đạt tiêu chuẩn giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Số người đạt tiêu chuẩn gấp 1,7 lần năm 2016 và 2,3 lần năm 2015.

Dư luận xã hội đã bày tỏ chất lượng của ứng viên trong "chuyến tàu vét" trước khi có quy định tiêu chuẩn mới. Trước vụ việc này, Thủ tướng yêu cầu Bộ trưởng GD-ĐT, Chủ tịch Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước rà soát kỹ lưỡng, đảm bảo chất lượng xét công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017.

Ngày 6/3, sau rà soát, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố quyết định công nhận 1.131 người đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư năm 2017. Như vậy, có 95  trường hợp ứng viên “không đạt chuẩn” gồm nhiều quan chức chờ xác minh do chưa đủ tiêu chuẩn, có đơn thư khiếu nại, tố cáo. Thanh tra Bộ GD-ĐT đã vào cuộc, xem xét từng trường hợp bị gác lại.

Một tháng sau, Hội đồng Chức danh giáo sư nhà nước công bố quyết định công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư cho 53 người. Trong hơn 40 người không được công nhận giáo sư, phó giáo sư năm 2017 có Bộ trưởng Y tế cũng như nhiều quan chức các ngành.

Ngày 31/8, Thủ tướng ban hành quyết định 37 quy định tiêu chuẩn, thủ tục xét công nhận đạt tiêu chuẩn và bổ nhiệm chức danh giáo sư, phó giáo sư với nhiều tiêu chí cụ thể, khắt khe hơn. Đợt xét công nhận đạt tiêu chuẩn chức danh giáo sư, phó giáo sư đầu tiên theo Quyết định 37 sẽ bắt đầu vào năm 2019.

500 giáo viên hợp đồng mất việc và 76.000 suất biên chế còn thiếu

Trong tháng 3 tại Đắc Lắk, 500 giáo viên bỗng dưng mất việc do hợp đồng hết hạn. Câu chuyện một lần nữa cho thấy sự bị động, chồng chéo về tuyển dụng, sử dụng giáo viên đã.

Điều đáng nói, trong khi giáo viên bị mất việc vì hết hợp đồng thì theo tính toán của Bộ GD-ĐT, sau khi đã được giao thêm biên chế tuyển dụng, toàn ngành vẫn còn thiếu 75.989 giáo viên.

Do thiếu người, một số nơi đã phải ký hợp đồng ngoài chỉ tiêu biên chế không đúng với quy định hiện hành. Ngoài Đắk Lắk, hiện tượng này còn xảy ra ở Cà Mau, Hà Nội, Phú Yên, Quảng Ngãi, Hà Tĩnh, Hải Dương, Thanh Hóa, Quảng Trị và một số địa phương khác.

Nghịch lý thừa thiếu giáo viên năm nào cũng xảy ra và tiếp tục rộ lên: Trong khi hàng trăm giáo viên nhiều nơi đứng trước nguy cơ mất việc, giáo viên cấp 1, cấp 2 bị điều chuyển xuống dạy mầm non, hàng ngàn cử nhân sư phạm thất nghiệp, thì nhiều địa phương thiếu giáo viên mà không được tuyển, phải "cầu cứu" Chính phủ.

Lùm xùm sách công nghệ giáo dục và chuyện độc quyền sách giáo khoa

Tài liệu Tiếng Việt 1 - Công nghệ Giáo dục đã vướng lùm xùm khi một số phụ huynh chia sẻ clip thắc mắc về việc con đọc "hình vuông, hình tròn, hình tam giác".

Trước những ý kiến trái chiều từ phía dư luận xã hội, GS.TSKH Hồ Ngọc Đại cho biết, sách tiếng Việt lớp 1 công nghệ giáo dục đã tồn tại được 40 năm nay. Tính đến năm học 2018-2019 có 49 tỉnh, thành phố triển khai dạy học môn tiếng Việt  lớp 1 Công nghệ giáo dục với gần 800.000 học sinh. Như vậy, khoảng gần 50% học sinh lớp 1 của Việt Nam đang học sách của ông. 

Theo GS.TSKH Hồ Ngọc Đại, với số lượng tỉnh thành và học sinh đang sử dụng sách công nghệ giáo dục thì sẽ có nhiều nhóm làm sách giáo khoa (SGK) khác bị ảnh hưởng về lợi ích. GS Hồ Ngọc Đại cho rằng, những xôn xao, ý kiến về bộ sách công nghệ có thể xuất phát từ đó.

Từ câu chuyện trên có thể hình dung thị phần SGK trong thời gian tới có thể sẽ đối diện những thử thách, thậm chí là sự cạnh tranh không lành mạnh. Vậy các cơ quan chức năng cần làm gì để khắc phục những thách thức đó.

Tại diễn đàn Quốc hội, đại biểu đặt vấn đề về bất cập của SGK hiện hành. Nhiều ý kiến cho rằng, việc làm SGK của NXB Giáo dục Việt Nam gây lãng phí "nghìn tỷ đồng”.

Thống kê, mỗi năm, NXB Giáo dục Việt Nam - cơ quan độc quyền về sách giáo khoa, phát hành hơn 100 triệu bản. Phần lớn sách chỉ dùng một lần vì học sinh được ghi thẳng vào sách, gây lãng phí cả nghìn tỷ đồng. Nếu tính 16 năm độc quyền SGK (bộ sách đang áp dụng được triển khai từ năm 2002, do NXB Giáo dục Việt Nam thuộc Bộ GD-ĐT phát hành), số tiền lãng phí của xã hội đã lên đến hàng chục nghìn tỷ đồng.

Dự thảo xử phạt sinh viên sư phạm bán dâm do "lỗi soạn thảo"

Ngày 29/10, Bộ GD-ĐT công bố dự thảo Thông tư Ban hành quy chế công tác học sinh, sinh viên đối với các ngành đào tạo giáo viên trình độ cao đẳng, trung cấp hệ chính quy, để lấy ý kiến đến ngày 26/11.

Ban soạn thảo đề xuất khung kỷ luật với học sinh, sinh viên vi phạm quy chế, từ hành vi nhỏ nhất như đi học muộn, làm việc riêng trong giờ học; đến các sai phạm lớn hơn như tàng trữ sử dụng ma tuý, mại dâm. Với hoạt động mại dâm, nếu sinh viên vi phạm lần 1 sẽ bị khiển trách, lần 2 cảnh cáo, lần 3 đình chỉ có thời hạn và lần 4 là buộc thôi học.

Trước hình thức xử phạt đối với sinh viên hoạt động mại dâm như trên, dư luận xã hội đã phản ứng gay gắt. Ngay sau đó, lãnh đạo Bộ GD-ĐT đã lên tiếng và khẳng định, quy định kỷ luật sinh viên liên quan đến hoạt động mại dâm trong dự thảo là bị "lỗi soạn thảo, chưa cập nhật bản phù hợp nhất". Bộ GD-ĐT đó gỡ dự thảo trên website của Bộ./.

Bích Lan/VOV.VN