Bảo đảm quyền tiếp cận thông tin đất đai của công dân

Liên quan đến vấn đề tiếp cận thông tin về đất đai, Luật Đất đai năm 2013 chỉ quy định về trách nhiệm của Nhà nước trong việc xây dựng và cung cấp thông tin đất đai nói chung. Tuy nhiên, Điều 24 Luật Đất đai năm 2024 quy định rõ chủ thể của quyền tiếp cận thông tin và các loại thông tin mà công dân được tiếp cận.

Theo Hiến pháp năm 2013, đất đai thuộc sở hữu toàn dân; công dân Việt Nam với tư cách là thành viên chủ sở hữu có quyền giám sát người đại diện cho mình trong quá trình quản lý và sử dụng đất đai. Để giám sát có hiệu quả, người dân cần phải có thông tin về đất đai. Do vậy, quy định về quyền tiếp cận thông tin về đất đai của công dân là một điểm tiến bộ của Luật Đất đai năm 2024.

Để quy định mới này phát huy hiệu quả, khi xây dựng các văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành cần lưu ý: Phân định rõ quyền tiếp cận thông tin đất đai của công dân với quyền tiếp cận thông tin đất đai của người sử dụng đất. Quyền tiếp cận thông tin của công dân là quyền xác lập trên cơ sở quyền sở hữu toàn dân đối với đất đai và các quyền cơ bản của công dân theo quy định của Hiến pháp và Luật Tiếp cận thông tin mà không phụ thuộc vào việc họ có phải là người sử dụng đất (có quyền sử dụng đất) hay không; trong khi đó, quyền tiếp cận thông tin của người sử dụng đất chỉ có khi họ là người sử dụng đất (được giao, cho thuê, công nhận, nhận chuyển quyền).

Quyền tiếp cận thông tin đất đai của công dân bao gồm thông tin về mọi thửa đất thuộc vốn đất quốc gia thuộc sở hữu toàn dân, bất kể đã đưa vào sử dụng hay chưa, bất kể thuộc quyền sử dụng của ai. Còn quyền tiếp cận thông tin của người sử dụng đất chỉ giới hạn ở những thửa đất thuộc quyền sử dụng của họ.

Đồng thời, các văn bản hướng dẫn thi hành cần quy định rõ về các loại thông tin đất đai mà công dân có quyền tiếp cận. Ví dụ, theo điểm c khoản 1 Điều 24, một trong các thông tin về đất đai mà công dân được tiếp cận là thông tin về giao đất, cho thuê đất nhưng không quy định cụ thể bao gồm những thông tin nào? Vậy nếu công dân nghi ngờ UBND có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất không đúng quy định pháp luật cho một doanh nghiệp thì để có thông tin xác minh họ có quyền được tiếp cận hồ sơ giao đất hay không? Đây là vấn đề cần được giải quyết trong các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Đất đai.

Cùng với đó, cần quy định rõ phương thức tiếp cận thông tin đất đai của người dân theo hướng xác định rõ những thông tin nào cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm công khai, hình thức công khai, những thông tin nào công dân có quyền chủ động yêu cầu cơ quan nhà nước cung cấp. Cần quy định rõ trách nhiệm của các cơ quan, cá nhân có thẩm quyền trong cung cấp thông tin, cơ chế bảo đảm thực hiện quyền cung cấp thông tin.

NAM TRỰC

Theo https://www.qdnd.vn/kinh-te/cac-van-de/bao-dam-quyen-tiep-can-thong-tin-...