Doanh nghiệp bất an khi bị hải quan cộng phạt các loại phí

Vẫn thiếu công bằng

Qua kết quả khảo sát về mức độ hài lòng của cộng đồng doanh nghiệp (DN) đối với ngành Hải quan trong năm 2018, được Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới công bố cho thấy, DN đánh giá ngành này có chuyển biến trong cải cách thủ tục hành chính thời gian qua. Song, còn rất nhiều việc ngành hải quan cần nỗ lực cải cách trong thời gian tới, như: hoàn thuế và không thu thuế, kiểm tra sau thông quan... vì khi đánh giá việc thực hiện các thủ tục này, có một tỷ lệ không nhỏ DN khẳng định, đây là khâu vẫn còn nhiều rào cản.

Theo ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS), việc tính thuế đối với các DN nhập khẩu nguyên phụ liệu dệt may vẫn bộc lộ sự thiếu công bằng.

Cụ thể theo ông Cẩm, Hiệp hội Dệt may Việt Nam đã gửi văn bản lên Tổng cục Hải quan kiến nghị về việc DN nhập nguyên phụ liệu về để sản xuất kinh doanh, nhưng khi không đủ năng lực chuyển nguyên phụ liệu sang gia công lại ở DN khác thì không được miễn thuế. Trong khi đó, với những đơn hàng gia công lại được miễn thuế.

“Ở đây có sự thiếu công bằng giữa các DN nhận đơn hàng gia công và các DN nhập nguyên phụ liệu về để gia công. Việc này chúng tôi đã kiến nghị từ năm 2016 đến nay vẫn chưa thấy có chuyển biến”, ông Cẩm thắc mắc.

Một vấn đề khác mà các DN ngành dệt may vẫn đang băn khoăn đó là tình trạng cộng các loại phí vận tải biển (phí CIC/EIS); phí vệ sinh container vào giá trị nhập khẩu để tính thuế; khi kiểm tra, thanh tra cơ quan hải quan còn truy thu, phạt DN khi DN chưa thực hiện nộp các loại phí này khiến DN rất bất an, khó yên tâm sản xuất kinh doanh, từ đó làm giảm năng lực cạnh tranh của DN.

Theo ông Đậu Anh Tuấn, hiện nay, mặc dù hầu hết các Bộ quản lý chuyên ngành đều đã áp dụng thủ tục điện tử qua Cổng thông tin một cửa quốc gia, nhưng phần lớn còn ở mức bán thủ công, số lượng thủ tục thực hiện qua đây mới chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tổng số các thủ tục mà DN phải làm. Điều này dẫn đến tình trạng dù đã thực hiện khai báo điện tử nhưng DN vẫn phải nộp hồ sơ giấy. Vô hình chung, các DN lại mất thêm thời gian hơn vì vừa phải khai báo điện tử vừa phải khai báo hồ sơ giấy.

Do đó, các Bộ quản lý chuyên ngành, đặc biệt là ngành Hải quan cần phải tiếp tục rà soát để đơn giản hóa thủ tục hành chính, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong giải quyết thủ tục hành chính và tăng cường quan hệ đối tác giữa hải quan và DN.

“Trong quá trình thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu cần tăng cường công khai minh bạch, nâng cao kỷ cương, kỷ luật và năng lực giải quyết công việc của công chức hải quan; đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở vật chất nhằm tạo thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính”, đại diện VCCI kiến nghị.

Đánh giá về việc thực hiện thủ tục hải quan đối với các DN xuất nhập khẩu trong năm 2018, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI cho biết, tỷ lệ DN đánh giá mức độ thuận lợi khi thực hiện thủ tục nộp thuế trong thông quan cao hơn rất nhiều so với năm 2015 (năm 2015, chỉ 10% DN đánh giá thủ tục nộp thuế trong thông quan dễ dàng, năm 2018 con số này đã tăng lên 25%).

Cơ chế một cửa quốc gia có hiệu quả

Đáng chú ý theo ông Tuấn, nếu như chi phí không chính thức là một gánh nặng với các DN khi phải tiếp xúc với cán bộ hành chính, thì con số khảo sát của VCCI năm 2018 đã có tới 56% DN cho rằng họ đã không còn phải chi trả không chính thức, so với mức 37% của năm 2015, con số này đã có sự thay đổi rất lớn.

Theo đánh giá chung của VCCI, Tổng cục Hải quan với vai trò là cơ quan chủ trì triển khai Cơ chế một cửa quốc gia đã tạo ra những bước tiến lớn trong thủ tục xuất nhập khẩu. Tính đến ngày 31/12/2018 đã có 148 thủ tục hành chính của 12 Bộ, ngành đã được kết nối vào Cổng thông tin một cửa quốc gia, đã có tổng số hơn 1,8 triệu bộ hồ sơ của gần 26.000 DN được tiếp nhận, xử lý.

“Việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN đã tạo phương thức mới, hiệu quả cho các DN trong việc thực hiện thủ tục xuất nhập khẩu. Thông qua điều tra của VCCI, có thể nhận thấy việc triển khai Cơ chế một cửa quốc gia đang được cộng đồng DN ghi nhận và đánh giá cao”, TS Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI nhận định./.

Nguyễn Quỳnh/VOV.VN