Góc nhìn giáo dục: Nghỉ hè sao cho đừng mệt

Nhiều người cho rằng, hè là thời gian vàng để tăng tốc. Có người lại nói hè là để chơi, để sống, để tận hưởng tuổi thơ. Khi hai luồng quan điểm còn chưa có hồi kết, thì những đứa trẻ đứng giữa vẫn lặng lẽ làm theo những gì người lớn cho là “thiết thực”.

Cha mẹ cho trẻ học bơi trong dịp hè. Ảnh: qdnd.vn

Nhưng thiết thực là gì? Là học thêm để không thua bạn? Là tích lũy kỹ năng để khỏi tụt hậu? Hay đơn giản là có thời gian... thở, nghỉ, sống khác đi một chút sau 9 tháng “chạy deadline” với học bạ, kiểm tra và điểm số? Ở Phần Lan, quốc gia có hệ thống giáo dục hàng đầu thế giới, học sinh nghỉ hè gần 3 tháng, không bị yêu cầu học thêm. Nhưng mùa hè của các em không bị lãng phí. Trẻ em được khuyến khích tham gia các trại thiên nhiên, đọc sách tự chọn và đặc biệt là tự lên kế hoạch nghỉ hè như một bài học về tự lập và trách nhiệm. Còn ở Nhật Bản, đất nước nổi tiếng về kỷ luật, mùa hè lại là thời gian để học bằng tay. Các em làm thủ công, trồng rau, tham gia các dự án cộng đồng, đôi khi chỉ đơn giản là viết nhật ký mùa hè, như một cách luyện viết, luyện quan sát và rèn cảm xúc. Các em không phải chạy theo kỹ năng ảo mà sống thật giữa những điều bình thường.

Còn ở nước ta? Một đứa trẻ học thêm 3-4 lớp, không còn thời gian rảnh, liệu có còn đủ sức sáng tạo? Một đứa trẻ chơi game cả ngày, không ai định hướng, liệu còn biết mình đang sống trong một mùa hè quý giá? Câu trả lời có lẽ không nằm ở lịch học dày hay mỏng mà nằm ở chất lượng trải nghiệm. Một chuyến đi về quê, vài ngày sống không wifi, học nấu một bữa cơm với bà, có thể còn sâu sắc hơn một “trại hè quốc tế”. Một buổi chiều đạp xe loanh quanh xóm, vài lần cùng bố sửa xe, trồng cây, cũng là kỹ năng thiết thực sống mà không cần chứng chỉ.

Đừng ép con “phát triển bản thân” mà quên hỏi: Con thật sự cần gì để lớn lên? Nghỉ hè thiết thực không phải là “xả như phá”, giết thời gian với màn hình điện thoại, sinh hoạt không điều độ, ít vận động, thiếu giao tiếp. Cũng không phải là một cuộc chạy đua kỹ năng. Thiết thực là khi đứa trẻ được lớn lên trong không gian an toàn, có trải nghiệm riêng, được lắng nghe và tôn trọng như một cá thể, có cái tôi tự chủ, sáng tạo chứ không phải một “sản phẩm đầu tư”.

Một mùa hè đúng nghĩa không đo bằng bao nhiêu lớp học mà đo bằng bao nhiêu trải nghiệm giúp trẻ trưởng thành, tự tin và mỉm cười khi nhớ lại.

THÁI AN

Theo https://www.qdnd.vn/giao-duc-khoa-hoc/cac-van-de/goc-nhin-giao-duc-nghi-...