Gieo mầm văn hóa Tết Việt trong tiềm thức học sinh

Việc tổ chức các hoạt động văn hóa Tết cổ truyền vào trường học không chỉ là một hoạt động giáo dục, mà còn là cách để thế hệ trẻ được sống, được chạm vào những giá trị thiêng liêng của dân tộc. Đó là cách mà nhà trường, thầy cô và phụ huynh cùng nhau giữ gìn những sợi dây kết nối giữa hôm nay và cội nguồn xưa cũ.

Những ngày cuối năm, khi sắc đào thắm dần trên phố, không khí Tết cũng len lỏi vào từng ngóc ngách sân trường. Những dãy bàn dài xếp đầy lá dong, nếp dẻo và đậu xanh. Các em nhỏ chăm chú học cách gấp lá, xếp nhân, buộc lạt.

Ở một góc khác, những tờ giấy đỏ trải dài, nét bút thư pháp mềm mại uốn lượn theo từng câu đối chúc Xuân. Tiếng reo hò vang lên từ sân chơi khi các em say sưa với những trò chơi dân gian như ô ăn quan, kéo co, bịt mắt bắt dê. Cả ngôi trường như hóa thành một phiên chợ Tết thu nhỏ, nơi các em không chỉ học về Tết, mà được sống trong chính không khí Tết.

Trường học - nơi Tết không chỉ trên sách vở mà còn được trải nghiệm thực tế

Với nhiều phụ huynh, việc đưa Tết vào trường học là một cách tuyệt vời để con cái họ có cơ hội tiếp xúc với những giá trị truyền thống mà đôi khi vì nhịp sống hiện đại, gia đình không thể truyền đạt trọn vẹn.

Chị Vũ Tường Lâm, một phụ huynh có con học lớp 4 xúc động chia sẻ: “Ngày xưa, Tết với tôi là những ngày mong ngóng được cùng mẹ dọn dẹp nhà cửa, theo bố ra chợ hoa, háo hức đợi nồi bánh chưng sôi suốt đêm. Khi trường tổ chức chương trình trải nghiệm Tết, tôi rất vui. Nhìn con tự tay gói bánh, viết câu đối, tôi thấy như mình được sống lại những ngày thơ bé. Tôi mong rằng qua những hoạt động này, con tôi sẽ trân trọng và hiểu được giá trị thực sự của Tết, chứ không chỉ coi đó là một kỳ nghỉ”.

Ai đó đã nói rằng: “Người ta không đánh mất truyền thống trong một ngày, mà là từng chút một, qua mỗi thế hệ”. Khi cuộc sống thay đổi, không phải những giá trị cũ mất đi, mà là cách chúng ta truyền lại chúng có còn đủ sâu sắc hay không. Và trường học chính là nơi có thể giúp các em không chỉ “biết” về Tết, mà còn “cảm” được Tết trong từng chi tiết nhỏ nhất.

Không chỉ phụ huynh, mà chính các em học sinh cũng cảm nhận được sự khác biệt khi Tết không chỉ là một khái niệm trong sách giáo khoa, mà là một trải nghiệm thực sự.

Em Lê Minh Châu hào hứng kể lại trải nghiệm lần đầu tự tay gói bánh chưng: “Lúc đầu em nghĩ gói bánh chưng rất đơn giản, chỉ cần đặt nếp và nhân vào là xong. Nhưng khi tự làm, em mới biết để có một chiếc bánh vuông vức, đẹp mắt cần rất nhiều sự tỉ mỉ”.

Còn em Cao Anh Quân, học sinh lớp 4A6, Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Ba Đình, Hà Nội) vui vẻ kể về cảm giác khi lần đầu tiên viết câu đối: “Em đã viết câu "Tết an khang, xuân thịnh vượng" để tặng ông bà. Ông bà em rất vui, còn treo câu đối ngay trước cửa nhà. Em cảm thấy như mình đã làm được một điều ý nghĩa cho gia đình trong dịp Tết!”

Tết trong trường học - Một hành trình dài, nhưng đầy ý nghĩa

Cô Bùi Bích Phượng, giáo viên chủ nhiệm lớp 4A6, Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Ba Đình, Hà Nội) chia sẻ đầy tự hào: “Trước đây, khi hỏi học sinh về Tết, nhiều em chỉ nhắc đến lì xì, được nghỉ học và quây quần bên gia đình. Nhưng khi trường tổ chức các hoạt động như gói bánh chưng, viết thư pháp, chơi trò chơi dân gian, tôi thấy các em bắt đầu tò mò, hào hứng tìm hiểu. Có em thắc mắc tại sao bánh chưng lại có hình vuông, tại sao ông bà hay treo câu đối đỏ… Những câu hỏi ấy khiến tôi nhận ra rằng, nếu chúng ta không tạo cơ hội cho các em được trải nghiệm, thì những giá trị đẹp của Tết sẽ dần chỉ còn trong sách vở”.

Thật vậy, học sinh có thể thuộc lòng những câu chuyện về bánh chưng bánh giầy, về tục lệ xông đất, nhưng chỉ khi được tận tay gói chiếc bánh, tự viết câu đối chúc Tết, các em mới thực sự hiểu Tết không chỉ là một dịp lễ, mà là khoảnh khắc để con người ta kết nối với cội nguồn, với gia đình và với chính tâm hồn mình.

Nhà giáo Nguyễn Thị Vân Anh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Kim Đồng (quận Ba Đình, Hà Nội) nhấn mạnh: “Trường học không chỉ là nơi truyền đạt kiến thức, mà còn phải là nơi giữ gìn văn hóa. Khi tổ chức các hoạt động Tết, chúng tôi không chỉ muốn mang đến cho học sinh niềm vui, mà còn giúp các em thấm nhuần tinh thần của ngày Tết. Để khi các em lớn lên, dù có đi xa đến đâu, vẫn mang theo trong tim mình một cái Tết Việt Nam đậm đà bản sắc”.

Do đó, những hoạt động này trở thành một phần không thể thiếu trong giáo dục, cần có sự đầu tư bài bản, sự sáng tạo trong cách tổ chức và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà trường, gia đình và cộng đồng. Khi đó, Tết sẽ không chỉ là một mùa lễ hội, mà còn là một phần trong hành trình trưởng thành của thế hệ trẻ.

Tết không chỉ là một ngày lễ, mà là một biểu tượng của văn hóa Việt. Khi trường học đưa Tết vào chương trình giáo dục, đó không chỉ là một hoạt động ngoại khóa, mà là một cách gieo vào lòng trẻ thơ những hạt giống văn hóa.

Bởi vì một dân tộc chỉ thực sự trường tồn khi thế hệ sau vẫn còn nhớ, còn yêu, còn cảm nhận được những giá trị mà tổ tiên đã gìn giữ suốt bao đời. Và một cái Tết được sống trọn vẹn trong từng ngôi trường chính là cách chúng ta đảm bảo rằng, dù thế giới có thay đổi thế nào, thì hồn Việt vẫn mãi mãi bền vững trong trái tim những đứa trẻ hôm nay. 

Bài, ảnh: KHÁNH NGÂN

Theo https://www.qdnd.vn/van-hoa/doi-song/gieo-mam-van-hoa-tet-viet-trong-tie...