Vì sao Tổng thống Nga Putin sẽ tiếp tục cứng rắn với Ukraine?

10:01 24/12

Phía Nga vẫn chưa tỏ dấu hiệu mềm yếu trong vấn đề Ukraine, khiến Ukraine lo lắng về khả năng xảy ra một cuộc can thiệp quân sự. Vì sao Nga lại cứng rắn với quốc gia láng giềng phía tây đến như vậy?

Ukraine đang giám sát tình hình khu vực biên giới phía đông của mình với sự cảnh giác cao độ. Trong các tuần gần đây, việc Nga tập trung quân dọc theo biên giới với Ukraine đã khiến nhiều lãnh đạo phương Tây lo ngại về một cuộc xâm nhập tương tự sự kiện Nga sáp nhập bán đảo Crimea vào năm 2014.

Quân nhân Nga huấn luyện quân sự. Ảnh: AP.Quân nhân Nga huấn luyện quân sự. Ảnh: AP.

Thế rồi vào ngày 17/12/2021, Tổng thống Nga Vladimir Putin yêu cầu rằng không có quốc gia nào từng thuộc Liên Xô, như Ukraine, lại được phép gia nhập khối quân sự Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO). NATO là đồng minh phương Tây mà Ukraine đã bày tỏ mong muốn được gia nhập từ lâu. Tổng thống Putin khi ấy cũng yêu cầu NATO ngừng tất cả các hoạt động quân sự ở Đông Âu.

Những tuyên bố như trên gợi nhớ lại thời Chiến tranh Lạnh, khi chính trị toàn cầu xoay quanh cuộc đấu tranh về hệ tư tưởng giữa phía Đông xã hội chủ nghĩa với phương Tây tư bản chủ nghĩa, đồng thời cũng hỗ trợ mục tiêu của Nga xác lập vị thế của một cường quốc toàn cầu.

Giới học giả nghiên cứu về chính trị và văn hóa Ukraine cũng như Nga hiểu rằng gốc gác mục tiêu của ông Putin là cách nhìn lịch sử của Nga đối với Ukraine, xem Ukraine như một phần trong Đế chế Nga rộng lớn hơn. Trước đây, Đế chế Nga từng kéo dài từ nước Ba Lan hiện nay tới vùng Viễn Đông Nga. Đây có thể là xuất phát điểm cho các động thái của ông Putin.

Quan điểm từ phía Nga

Ngày nay Ukraine có 44 triệu dân và là quốc gia rộng thứ nhì về diện tích ở châu Âu. Nhưng trong nhiều thế kỷ, khi nằm bên trong Đế chế Nga, nước Ukraine được xem là Malorossiya hay Tiểu Nga.

Thuật ngữ trên phản ánh ý tưởng coi Ukraine là một thành phần nhỏ trong đế chế xưa. Các Sa hoàng năm xưa đã có nhiều chính sách (từ thế kỷ 18) để hòa quện Ukraine vào đế chế chung lớn hơn.

Sang thế kỷ 21, vào năm 2008, Vladislav Surkov - một phát ngôn viên của ông Putin, đã tuyên bố rằng “Ukraine không phải là một quốc gia”.

Cũng cách đây không lâu, Tổng thống Nga Putin đã viết một bài chuyên luận dài nhận định rằng người Nga và người Ukraine vốn là cùng một dân tộc, một chỉnh thể thống nhất.

Ý niệm về một dân tộc riêng lẻ bắt nguồn từ lịch sử của “Kiev Rus” (Nga Kiev) – một liên bang thời trung cổ bao gồm các phần lãnh thổ của nước Nga và nước Ukraine ngày nay, với trung tâm là Kiev – thủ đô của Ukraine.

Tại Nga trong các năm gần đây, hoạt động tưởng niệm lịch sử của “Kiev Rus” ngày càng gia tăng về mức độ nổi bật và quy mô.

Năm 2016, một bức tượng Thân vương Vladimir xứ Kiev cao 15,8m đã được khánh thành ở Moscow, Nga. Thân vương Vladimir là một nhà cai trị thần thánh đối với cả người Ukraine lẫn người Nga. Bức tượng này đã gây sửng sốt cho người Ukraine. Đối với một số người Ukraine, việc đặt bức tượng khổng lồ nói trên ở trung tâm Moscow là dấu hiệu về việc Nga nỗ lực sở hữu cả lịch sử của Ukraine.

Việc dựng tượng đó diễn ra chỉ hai năm sau khi Nga sáp nhập Crimea (trước do Ukraine quản lý) vào năm 2014.

Công dân Nga sinh sống bên trong lãnh thổ Ukraine

Vùng Donbass và vùng Crimea là quê nhà của lượng lớn người dân tộc Nga và những người chủ yếu nói tiếng Nga.

Trước đây, Tổng thống Putin và các đồng minh của mình từng đả động đến khái niệm “Thế giới Nga” (hay “Russkiy Mir), với ý tưởng nền văn minh Nga mở rộng đến bất cứ nơi đâu có tộc người Nga sinh sống.

Ý tưởng này cũng xác lập quan điểm bất cứ nơi nào trên thế giới có người Nga sinh sống, nhà nước Nga có quyền và nghĩa vụ phải bảo vệ họ.

Hoàn cảnh Ukraine dường như rất phù hợp với ý tưởng trên.

Về tổng thể, việc xem xét Ukraine như một đất nước bị chia rẽ giữa những người Ukraine thân Nga và những người Ukraine thân phương Tây là một sự đơn giản hóa quá mức

Biến cố 1991, 2010, và 2014

Bức tranh các tộc người ở Ukraine hiện nay, trong đó có một thiểu số lớn người Nga sống ở miền đông, phản ánh quá trình Ukraine tích hợp vào Liên Xô từ năm 1922.

Người tộc Ukraine sống rải khắp Ukraine trước khi đất nước này trở thành một bộ phận của Liên Xô. Trong thập niên 1930, người tộc Nga bắt đầu chuyển đến sinh sống nhiều trong lãnh thổ Ukraine.

Làn sóng dân cư Nga tới sống ở Ukraine đã hỗ trợ tích cực cho chiến dịch công nghiệp hóa của lãnh tụ Joseph Stalin. Cho tới tận ngày nay, vùng Donbass vẫn là trung tâm của nền kinh tế công nghiệp Ukraine.

Khi người Ukraine bỏ phiếu cho phương án tách ra khỏi Liên Xô vào năm 1991, tất cả 24 vùng của nước cộng hòa này (bao gồm cả Donetsk, Luhansk và Crimea), ủng hộ độc lập. Thiểu số lớn người tộc Nga (chiếm 17,3% dân số Ukraine trong cuộc điều tra dân số năm 2001) được tính là công dân Ukraine trong một quốc gia độc lập. Những người này cũng lựa chọn độc lập.

Trong phần lớn 2 thập kỷ sau độc lập, người tộc Nga sống hòa bình với người tộc Ukraine và các nhóm dân tộc thiểu số khác của quốc gia Đông Âu này.

Nhưng thực tế này đã thay đổi vào năm 2010 khi chính trị gia người Donetsk, Viktor Yanukovych, trở thành Tổng thống Ukraine. Mặc dù Yanukovych không tuyên bố thẳng thừng rằng mình hướng Ukraine tới một tương lai thân Nga, nhiều chính sách của ông lại phơi bày rõ việc chuyển hướng khỏi các chính sách thân châu Âu mà những người tiền nhiệm của ông theo đuổi.

Khi ấy, Ukraine đang sắp sửa ký một thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu vào năm 2013. Thay vào đó, Tổng thống Yanukovych quyết định tham gia một liên minh kinh tế với Nga. Động thái này đã kích hoạt các vụ biểu tình rầm rộ khắp Ukraine khiến ông Yanukovych mất chức. Sau đó Tổng thống Nga Putin đã tiến hành các hoạt động sáp nhập Crimea dựa trên lý do bảo vệ người dân tộc Nga đang sống trên bán đảo đó.

Trong khi ấy, các phần tử thân Nga đã chiếm nhiều thành phố ở các vùng Donetsk và Luhansk với hy vọng Nga cũng quan tâm đến việc bảo vệ những người Nga khác sống ở miền Đông Ukraine.

Tuy nhiên người tộc Nga và người nói tiếng Nga ở miền Đông Ukraine không nhất thiết tự động ủng hộ phong trào ly khai hoặc mong muốn trở thành một phần của nước Nga. Tính từ năm 2014, khoảng 1,5 triệu người tộc Nga đã rời khỏi Donbass để về sống ở các vùng khác nhau của Ukraine. Đồng thời, ít nhất 1 triệu người đã rời sang sống ở Nga.

Nhiều người còn ở lại các lãnh thổ do phong trào ly khai chiếm giữ thì hiện đang được tạo điều kiện để nhận quốc tịch Nga một cách nhanh chóng. Chính sách này cho phép Nga gia tăng tình cảm thân Nga ở miền Đông Ukraine./.

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận
Đang phát:
GTCT đêm
Thời sự tối 15/3/2025

CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH 16/03/2025

05:30Giới thiệu chương trình trong ngày
05:35Ca nhạc quốc tế
06:05Chương trình Tiếng Mường
06:20Phóng sự: Tăng cường các hoạt động nhằm bảo vệ quyền lợi của NTD
06:30Thời sự sáng
07:00Truyền hình Quân khu III
07:10Chuyên mục Kinh tế thị trường: Lương Sơn XD thương hiệu nông sản gắn với XD NTM
07:20Chương trình Thiếu nhi
07:30Chuyên mục: Tiếng nói từ các miền quê
07:45Trang địa phương huyện Kim Bôi
08:00Phim truyện: Sông phố nhà ghe T12
08:45Giới thiệu Văn bản pháp luật
08:50Chương trình Thiếu nhi
09:00Văn nghệ cuối tuần
09:30Văn hóa Hòa Bình
09:50Chuyên mục Sắc màu văn hóa
10:00Phim truyện: Con gái ông trùm T7
10:45Chương trình Tiếng Mường
11:00Phim Sitcom: Trận chiến của những bác sĩ thực tập T675
11:15Chương trình: Khát vọng sống 392
11:35Phóng sự: Nhân rộng các mô hình tiêu biểu trong lĩnh vực nông nghiệp
11:45Thời sự trưa
12:00Phim truyện: Người tuyệt vời nhất T70
12:45Giai điệu quê hương
13:15Thế giới động vật
13:40Bản tin Chính phủ
13:50Phim Sitcom: Trận chiến của những bác sĩ thực tập T674
14:05Mảnh ghép cuộc sống
14:30Có thể bạn chưa biết
14:45Chuyên mục Quốc phòng toàn dân
15:00Phim truyện: Chị em nhà Đông Các T29
15:45Thời sự chiều
16:00Bản tin thế thao
16:05Tình khúc Belero
16:35Chuyên mục Nông dân Hòa Bình: Nông dân huyện Tân Lạc đẩy mạnh chuyển đổi số
16:45Chuyên mục Cải cách hành chính: Tỉnh Hòa Bình nâng cao chất lượng dịch vụ công
17:00Tạp chí Dân tộc và phát triển
17:15Chương trình Tiếng Thái
17:30Phim truyện: Người tuyệt vời nhất T49
18:15Chương trình Thiếu nhi
18:30Tạp chí Thông tin Kinh tế
18:45Trang địa phương huyện Đà Bắc
19:00Tiếp sóng Thời sự Đài THVN
19:45Thời sự Hòa Bình tối
20:15Phóng sự: Cần tăng cường hoạt động nhằm đảm bảo ANTT tại cơ sở
20:25Phim truyện: Con gái ông trùm T16
21:15Chương trình Tiếng Thái
21:30Phim truyện: Chị em nhà Đông Các T25
22:20Tọa đàm: Giá trị di sản văn hóa Mo Mường
22:40Thời sự Hòa Bình đêm
23:05Bản tin thể thao
23:10Phim truyện: Sông phố nhà Ghe T20
23:55GTCT đêm

CHƯƠNG TRÌNH PHÁT THANH 16/03/2025

05:00Giới thiệu chương trình
05:10Chương trình Tiếng Thái
05:30Chương trình Thời sự sáng
06:00Giới thiệu nối sóng (VOV)
09:00Giới thiệu chương trình
09:03Nhịp cầu âm nhạc
09:30Chương trình phát thanh Đời sống xã hội
10:10Quà tặng cuộc sống
10:30Chương trình Tiếng Mường
11:00Chương trình Phát thanh Dòng chảy cuộc sống
11:30Chương trình Thời sự
12:00Giới thiệu nối sóng (VOV)
15:03Nhịp cầu âm nhạc
15:30Chương trình phát thanh Đời sống xã Hội
16:10Chuyên mục Số và đời sống
16:20Chuyên mục Những bông hoa giữa đời thường
16:30Chuyên mục Sự kiện và bình luận
16:40Chương trình Tiếng Thái
17:00Chương trình Thời sự chiều
17:30Chương trình Phát thanh Dòng chảy cuộc sống
18:00Chương trình Tiếng Mường
18:30Chương trình Thời sự tối
19:00Đọc truyện giúp bạn: Hồng lâu mộng
19:30Giới thiệu nối sóng (VOV)
21:30Chuyên mục Sự kiện và bình luận
21:40Chương trình tiếng Thái
22:00 Chào cuối ngày
HÒA BÌNH
Weather Hoa binh
overcast clouds
18°C
2.44m/s 74%
17/03
Weather Hoa binh
18°C
15°C
18/03
Weather Hoa binh
15°C
14°C
19/03
Weather Hoa binh
19°C
14°C