Lý do Trung Quốc khó thắng Mỹ trong một cuộc chạy đua vũ trang

13:40 23/09

Trung Quốc hiện đang rơi vào tình thế khó khăn khi cùng lúc phải cạnh tranh với sức mạnh quân sự tổng hợp của Mỹ và các đồng minh ở Thái Bình Dương.

Sau khi Liên Xô tan rã cách đây 3 thập kỷ, các nhà lãnh đạo Trung Quốc được cho là đã yêu cầu thực hiện những nghiên cứu chuyên sâu về nguyên nhân dẫn đến điều này. Theo giới nghiên cứu Trung Quốc, một trong những sai lầm của Liên Xô là đã tham gia vào một cuộc chạy đua vũ trang tốn kém với Mỹ, dẫn đến sự sụp đổ của nền kinh tế. 

Tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ.
Tàu ngầm hạt nhân lớp Virginia của Mỹ. Ảnh: Hải quân Mỹ.

Trung Quốc đang ở tình thế bất lợi

Ngày nay, khi Mỹ tập trung các năng lực quân sự tại khu vực Đông Á, Trung Quốc đang đối mặt với tình thế khó khăn tương tự. Nỗ lực bắt kịp đà phát triển của quân đội Mỹ có thể khiến Bắc Kinh phải tăng chi tiêu quốc phòng ở mức tối đa. Tuy vậy, thất bại trong việc đối phó với tiềm lực quân sự của Mỹ sẽ khiến Trung Quốc trở nên bất an và dễ bị tổn thương hơn.

Quyết định của Mỹ hỗ trợ trang bị cho đồng minh Australia các tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân đã nêu bật thách thức mà Bắc Kinh phải đối mặt. Với động thái chiến lược này, Mỹ đang thách thức Trung Quốc một cách hiệu quả trước một cuộc chạy đua vũ trang mới, nhiều khả năng tốn kém hơn về mặt kinh tế.

Với việc Australia đạt thỏa thuận với Mỹ và Anh để khởi động chương trình đóng tàu ngầm hạt nhân, thông qua liên minh 3 bên mới được thành lập AUKUS, giới phân tích cho rằng tàu ngầm của Australia sẽ giống phiên bản tàu ngầm mới nhất trong kho vũ khí của Mỹ, trong đó phải kể đến tàu ngầm lớp Virginia có giá 3,45 tỷ USD mỗi chiếc.

Trung Quốc hiện đang rơi vào tình thế chiến lược mà nước này không thể tránh khỏi: cùng lúc phải cạnh tranh với sức mạnh quân sự tổng hợp của Mỹ và các đồng minh của Washington ở Thái Bình Dương.

Nếu Trung Quốc đạt được năng lực quân sự gần tương đương với Mỹ, nước này sẽ phải đối mặt với một nhiệm vụ khó khăn nhưng không hoàn toàn bất khả thi. GDP của Trung Quốc hiện nay bằng khoảng 70% GDP của Mỹ tính theo đồng USD và có khả năng vượt Mỹ trong vòng 15 năm tới. Trong tương lai gần, chi tiêu quốc phòng của Trung Quốc có thể tương đương với mức chi tiêu quốc phòng của Mỹ.

Nhưng bài toán sẽ thay đổi hoàn toàn nếu tính đến sức mạnh kinh tế tổng hợp của các quốc gia thành viên trong nhóm Bộ Tứ (gồm Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ và Australia). Bộ Tứ đang nhanh chóng nổi lên như một liên minh quân sự không chính thức được thành lập để kiềm chế Trung Quốc. Với tổng GDP khoảng 30.000 tỷ USD, theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới, sản lượng kinh tế của nhóm này cao gấp đôi so với Trung Quốc.

Với việc duy trì chi tiêu quân sự ở mức 3% GDP, ngân sách quốc phòng của nhóm Bộ Tứ tính gộp lại sẽ là 900 tỷ USD. Như vậy, Trung Quốc – quốc gia đã chi 250 tỷ USD cho quân sự năm 2020, gần như sẽ phải tăng gấp 4 lần ngân sách quốc phòng để bắt kịp nhóm này.

Một số nhà phân tích nhận định, xét đến lợi thế về mặt công nghệ của Mỹ - quốc gia đang sở hữu kho vũ khí khổng lồ sau nhiều thập kỷ chi tiêu bộn tiền cho quân sự, thì việc Trung Quốc nghĩ rằng họ có thể giành chiến thắng trong cuộc chạy đua vũ trang tiếp theo dựa trên sức mạnh của nền kinh tế đang phát triển là điều phi thực tế.

Bắc Kinh sẽ phải làm gì?

Ông Minxin Pei, Giáo sư Khoa chính trị trường Đại học Claremont McKenna (Mỹ) cho rằng, thay vì bị cuốn vào một cuộc chạy đua vũ trang bất khả kháng, Trung Quốc nên tập trung vào ngoại giao để tăng cường an ninh.

Nguyên nhân sâu xa khiến Mỹ thành công trong việc tập hợp Nhật Bản, Ấn Độ và Australia chính là sự lo ngại của những nước này trước năng lực quân sự ngày càng gia tăng của Trung Quốc. Nhật Bản và Ấn Độ - hai quốc gia đang có tranh chấp lãnh thổ trên đất liền và lãnh thổ trên biển với Trung Quốc, có động cơ đặc biệt để hợp tác với Mỹ.

Chuyên gia Minxin Pei lưu ý, Trung Quốc có thể đảm bảo tốt hơn lợi ích của nước này nếu thực hiện nỗ lực nghiêm túc nhằm giải quyết những tranh chấp đang xảy ra và xoa dịu căng thẳng với các nước láng giềng. Tránh hành động gây leo thang căng thẳng tại vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku/Điếu Ngư ở biển Hoa Đông hay rút quân khỏi một số khu vực tranh chấp ở biên giới Trung - Ấn sẽ là những dấu hiệu ban đầu thể hiện sự thiện chí.

Điều quan trọng không kém là Bắc Kinh nên nối lại việc tiếp xúc và trao đổi với Washington trong bối cảnh hai bên luôn ngờ vực lẫn nhau và sự đối đầu đã leo thang đến mức nguy hiểm. Một cuộc gặp thượng đỉnh giữa Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Joe Biden là vô cùng cần thiết bởi chỉ có sự tiếp xúc ngoại giao ở cấp cao nhất mới có thể hạn chế vòng luẩn quẩn đang quân sự hóa cuộc cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc.

Trung Quốc có thể tiếp túc triển khai những quy tắc đã được nhất trí với Mỹ đồng thời đề xuất những giao thức mới để tránh xung đột giữa hai bên. Theo nhà phân tích Minxin Pei, việc thay đổi hướng đi sẽ giúp Trung Quốc giảm căng thẳng với Mỹ, đảm bảo lợi ích của nước này và nâng cao vị thế trên trường quốc tế./.

Hồng Anh/VOV.VN (biên dịch)
Theo Bloomberg
(Nguồn VOV.VN)

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận
Video Player
Thời sự tối 12/6/2025

CHƯƠNG TRÌNH TRUYỀN HÌNH 13/06/2025

05:30Giới thiệu chương trình trong ngày
05:35Tình khúc Bolero
06:05Chương trình tiếng Mường
06:20Phóng sự: Yên Thủy tập trung phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS
06:30Thời sự sáng
06:55Chuyên mục Cải cách hành chính: Hiệu quả mô hình Chính quyền vì Nhân dân phục vụ
07:10Chuyên mục Quốc phòng toàn dân
07:20Chương trình Thiếu nhi
07:30Phim tài liệu: Việt Nam thời đại HCM – Biên niên sử truyền hình T4 ( Năm 1947 )
08:00Phim truyện: Chân tướng T5
08:45Giới thiệu văn bản pháp luật
08:50Phóng sự: Lương Sơn với phong trào thi đua yêu nước
09:05Tọa đàm: Tầm quan trọng phát triển kinh tế tư nhân
09:25Bạn của nhà nông
09:50Chuyên mục Người cao tuổi: Người cao tuổi với phong trào văn hóa, văn nghệ
10:00Phim truyện: Ngôi nhà bí mật T60
10:45Chương trình tiếng Thái
11:00Phóng sự: Hiệu quả từ Chương trình mục tiêu PT KTXH vùng Đồng bào DTTS miền núi ở Lạc Sơn
11:15Tạp chí Thông tin kinh tế
11:30Phóng sự:: Kinh nghiệm từ các địa phương về đích sớm Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát
11:45Thời sự trưa
12:00Phim truyện: Người vợ hoàn hảo T7
12:45Nhịp cầu âm nhạc
13:15Thế giới quanh ta
13:40Chuyên mục Nông thôn mới: Kim Bôi tập trung xây dựng Nông thôn mới nâng cao
13:50Chuyên mục Xây dựng Đảng: Yên Thủy với công tác XD Đảng trong tình hình mới
14:05Thế giới động vật
14:35Chương trình tiếng Thái
14:50Chuyên mục Pháp luật &Đời sống: Tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật về phòng chống ma túy
15:00Phim truyện: Nhân tình của tổng tài T12
15:45Thời sự chiều
16:00Bản tin thế thao
16:05Nhìn ra tỉnh bạn
16:35Ký sự Tinh hoa Xứ Quảng – Trăm năm giữ lửa nghề rèn Hồng Lư
17:00Có thể bạn chưa biết
17:20Phóng sự: Mai Châu dồn sức cho đồng bào DTTS
17:30Phim truyện: Mỹ vị nhân gian T48
18:15Chương trình Thiếu nhi
18:30Phim tài liệu: Việt Nam thời đại HCM – Biên niên sử truyền hình T5 ( Năm 1948 )
19:00Tiếp sóng Thời sự Đài THVN
19:45Thời sự Hòa Bình tối
20:15Chuyên mục An ninh Hòa Bình
20:25Phim truyện: Người vợ hoàn hảo T3
21:15Chương trình Tiếng Mường
21:30Phim truyện: Can đảm để yêu T4
22:10Phóng sự: Huyện vùng cao Mai Châu sẵn sàng cho kỳ thi tốt nghiệp năm 2025
22:20Phóng sự: Các địa phương tập trung thu hoạch lúa vụ chiêm xuân năm 2025
22:30Thời sự Hòa Bình đêm
23:05Bản tin thể thao
23:10Phim truyện: Chân tướng T7
23:55GTCT đêm

CHƯƠNG TRÌNH PHÁT THANH 13/06/2025

05:00Giới thiệu chương trình
05:05Chương trình Tiếng mường
05:30Chương trình Thời sự sáng
06:00Giới thiệu nối sóng (VOV)
09:03Nhịp sống đất Mường
09:30Chương trình phát thanh Đời sống xã hội
10:10Chuyên mục Diễn đàn vì trẻ em
10:20Chuyên mục Văn hoá Hòa Bình
10:30Chương trình tiếng Mường
11:00Chương trình Phát thanh Dòng chảy cuộc sống
11:30Chương trình Thời sự
12:00Giới thiệu nối sóng (VOV)
15:03Nhịp sống đất Mường
15:30Chương trình phát thanh Đời sống xã Hội
16:10Chuyên mục Số và đời sống
16:20Những bông hoa giữa đời thường
16:30Chuyên mục Văn hóa Hòa Bình
16: 40Chương trình Tiếng Thái
17:00Chương trình Thời sự chiều
17:30Chương trình Phát thanh Dòng chảy cuộc sống
18:00Chương trình Tiếng Mường
18:30Chương trình Thời sự chiều
19:00Đọc truyện giúp bạn: Hồng Lâu mộng
19:30Giới thiệu nối sóng (VOV)
21:30Văn hóa Hòa Bình
21:40Chuyên mục Số và đời sống
21:50Những bông hoa giữa đời thường
22:00Chào cuối ngày
HÒA BÌNH
Weather Hoa binh
overcast clouds
24°C
1.44m/s 97%
14/06
Weather Hoa binh
33°C
24°C
15/06
Weather Hoa binh
34°C
26°C
16/06
Weather Hoa binh
26°C
25°C