Iran – IAEA đạt thoả thuận quan trọng về thiết bị giám sát tại cơ sở hạt nhân

Phát biểu tại cuộc họp báo sau cuộc gặp với giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran, Tổng giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) Rafael Grossi nêu rõ, Iran đã đồng ý để IAEA tiếp cận thiết bị giám sát tại các cơ sở hạt nhân của nước này. Cụ thể, quốc gia Hồi giáo Iran cho phép các thanh sát viên quốc tế lắp thẻ nhớ mới vào camera giám sát tại các địa điểm hạt nhân nhạy cảm của nước này. Thẻ nhớ cũ sẽ được niêm phong và lưu giữ ở Iran dưới sự giám sát chung của IAEA và Iran. 

Giám đốc Cơ quan năng lượng nguyên tử Iran Mohammad Eslami cũng đã xác nhận thông tin trên, song không cung cấp thêm chi tiết, chỉ nói rằng, cách thức và thời gian thực hiện quyết định sẽ do hai bên thỏa thuận: "Chúng tôi đã nhất trí sẽ cho phép một đội kỹ thuật tới Iran để thay thế thẻ nhớ của thiết bị giám sát camera và triển khai các biện pháp cần thiết khác có liên quan".

Dư luận đã ngay lập tức có những phản hồi bước đầu về thoả thuận nêu trên. Trong một dòng trạng thái đăng tải trên trang Twitter cá nhân, điều phối viên các cuộc đàm phán hạt nhân Iran của Liên minh châu Âu, Giám đốc Chính trị Enrique Mora nhấn mạnh, thoả thuận sẽ mang lại cơ hội cho các hoạt động ngoại giao hạt nhân Iran. 

Phát biểu trước báo giới trước khi rời Iran, Tổng giám đốc IAEA Rafael Grossi cũng đã nhấn mạnh rằng, điều quan trọng hiện nay là các cuộc đàm phán cần được nối lại càng sớm càng tốt.

“Điều cần làm trước tiên chính là đối thoại. Đây là thoả thuận cần phải có, bởi nó có vai trò quan trọng trong nhiều vấn đề mà chúng tôi đang phải đối mặt. Chuyến đi lần này của tôi tới Iran là chuyến đi tích cực. Tôi tin rằng thoả thuận này sẽ giữ tiến trình đàm phán hạt nhân đi đúng hướng, mang lại hi vọng đưa quan điểm của các bên đến gần nhau nhằm giải quyết những vấn đề quan trọng, cấp bách" - ông Rafael Grossi nói.

Giới quan sát cũng đánh giá cao thoả thuận đạt được, cho rằng điều này sẽ đem lại hy vọng cho đàm phán bị đình trệ từ tháng 6/2021. Theo các nhà phân tích, mặc dù sự nhượng bộ của Iran trong thoả thuận lần này vẫn còn ở mức khiêm tốn song đây là bước đi quan trọng, góp phần đảo ngược sự chỉ trích của các nước phương Tây đối với Iran trong cuộc họp của IAEA dự kiến diễn ra trong tuần này. Hiện các nước phương Tây đang cân nhắc thúc đẩy một nghị quyết lên án Iran và gây sức ép lên IAEA tại cuộc họp.

Các cuộc đàm phán tái khôi phục thoả thuận hạt nhân Iran đã bị đình trệ từ tháng 6 vừa qua sau cuộc bầu cử Tổng thống ở Iran và Tổng thống mới theo đường lối cứng rắn Ebrahim Raisi lên nắm quyền vào tháng 8 vừa qua. Hiện các nước phương Tây đang kêu gọi Iran sớm quay trở lại đàm phán. /.