“Công chúa Huawei” về nước, Mỹ - Trung cởi được nút thắt Huawei?

Chuyến bay chở Giám đốc tài chính của tập đoàn Huawei từ Vancouver, Canada đã hạ cánh an toàn xuống sân bay Thâm Quyến tối 25/9, với sự chào đón của hàng trăm người. 

Phát biểu khi xuống sân bay, bà Mạnh Vãn Chu cảm ơn sợ hỗ trợ của chính phủ Trung Quốc: “Tôi vô cùng xúc động với sự quan tâm của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đối với trường hợp của tôi, với tư cách là một công dân Trung Quốc. Tôi cũng muốn cảm ơn các cơ quan liên quan đã hỗ trợ và giúp đỡ tôi trong suốt quá trình này”.

Bà Mạnh Vãn Chu được trở về Trung Quốc sau khi đạt được thỏa thuận hoãn truy tố với Bộ Tư pháp Mỹ tới tháng 12/2022, cho phép bà trở lại Trung Quốc sau gần 3 năm bị quản thúc tại Canada. Ngày 25/9, hai công dân Canada bị Trung Quốc bắt giữ cũng đã trở về nước.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết: “Hai công dân Canada đã lên máy bay trở về nước. Tôi xin cảm ơn các đồng minh và đối tác quốc tế đã luôn thể hiện sự đoàn kết mạnh mẽ ủng hộ Canada”.

Bà Mạnh Vãn Chu bị giới chức Canada bắt giữ vào tháng 12/ 2018, theo đề nghị từ chính phủ Mỹ. Phía Huawei bác bỏ cáo buộc của Mỹ và cho rằng vụ việc mang động cơ chính trị. Việc bà Mạnh Vãn Chu được thả tự do đánh dấu giai đoạn mới trong mối quan hệ giữa Canada với Trung Quốc, vốn căng thẳng trong suốt 3 năm qua. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cũng bày tỏ hoan nghênh quyết định của Trung Quốc thả các công dân Canada về nước.

Việc thả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu cũng có thể hạ nhiệt căng thẳng một trong những vấn đề gây tranh cãi nhất giữa Trung Quốc và Mỹ thời gian qua. Vì vậy có nhiều tiếng nói lạc quan cho rằng đây là một vụ việc liên quan đến chính trị và đã được giải quyết phần nào nhờ vào thỏa hiệp chính trị đạt được giữa Trung Quốc và Mỹ, mở đường cho sự hợp tác hơn nữa trong các vấn đề khác giữa hai bên, bao gồm cả việc dỡ bỏ thuế quan trừng phạt... Tuy nhiên nhiều nhà quan sát cho rằng, cần nhìn nhận thực tế trong mối quan hệ Mỹ- Trung, đồng thời dự đoán cuộc chiến pháp lý liên quan đến Huawei giữa hai bên còn tiếp tục căng thẳng.

Về phía Mỹ, dù quá trình truy tố bà Mạnh Vãn Chu đã hoãn, nhưng vụ kiện Huawei với cáo buộc gian lận vẫn tiếp diễp. Lời thừa nhận của bà Mạnh Vãn Chu “cố ý cung cấp những lời khai không đúng sự thật” trong thỏa thuận có thể được sử dụng làm bằng chứng trong các vụ kiện khác của Mỹ đối với Huawei.

Nhiều thượng nghị sĩ Cộng hòa Mỹ ngày 25/9 bày tỏ không đồng tình với quyết định thả tự do cho bà Mạnh Vãn Chu, đồng thời đặt câu hỏi về khả năng của Mỹ trong việc đối đầu với các mối đe dọa gia tăng từ Trung Quốc.

Trong tuyên bố chính thức, Huawei cũng khẳng định “sẽ tiếp tục bảo vệ quyền lợi của mình trong các vụ kiện” và theo truyền thông Trung Quốc, bà Mạnh Vãn Chu đã không nhận tội trong thỏa thuận vừa đạt được./.