Phòng ngừa tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng

Theo Đại tá Trương Quang Hải, Phó Giám đốc Công an tỉnh, trên địa bàn tỉnh, tội phạm sử dụng KGM để phạm tội tập trung chủ yếu vào 3 loại hình: LĐCĐTS; tổ chức đánh bạc, đánh bạc; sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản. Trong đó, tội phạm LĐCĐTS thực hiện hành vi phạm tội có thủ đoạn tinh vi, khó đấu tranh, khó phát hiện; nạn nhân của loại tội phạm này gồm nhiều thành phần khác nhau.

 

Theo thống kê trong năm 2024 và những tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng Công an tỉnh đã tiếp nhận 15 vụ LĐCĐTS trên KGM, thiệt hại ước tính 14,6 tỷ đồng. Theo Thượng tá Lê Xuân Hòa, Phó Trưởng phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Công an tỉnh), quá trình đấu tranh lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn do thủ đoạn, hoạt động của tội phạm ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Các đối tượng chủ mưu, thực hiện hành vi LĐCĐTS trên KGM thường đăng ký tài khoản hay tạo lập, quản lý các trang web ở nước ngoài. Một số đối tượng thực hiện hành vi phạm tội bởi đường dây với nhiều đối tượng tham gia ở nhiều tầng, nấc, nhiều chân rết khác nhau. Khi người tham gia phát hiện bị lừa, bọn chúng ngay lập tức chặn mọi liên lạc để tránh sự truy vết của lực lượng chức năng. 

 

Thời gian qua, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, phòng ngừa tội phạm LĐCĐTS trên KGM, ý thức cảnh giác, nhận thức của người dân về phương thức, thủ đoạn tội phạm không ngừng được nâng lên. Bà Nguyễn Thị Loan, phường Tân Hòa (TP Hòa Bình) chia sẻ: Vừa qua, tôi và một số người nhận được những cuộc điện thoại của các số lạ xưng là cán bộ Công an thông báo sai mã số định danh, hay cán bộ điện lực thông báo chưa nộp tiền điện, cán bộ Tòa án thông báo gia đình có đơn khởi kiện vì diện tích đất ở có tranh chấp... Do được tuyên truyền, nắm chắc các thủ đoạn lừa đảo nên chúng tôi đã không nghe, không tin theo. Chúng tôi cũng chia sẻ cho những người xung quanh để nâng cao cảnh giác.

 

Cùng với đó, các cơ quan, đơn vị, tổ chức, nhất là các tổ chức tài chính không ngừng nâng cao ý thức cảnh giác, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các giao dịch chuyển tiền có dấu hiệu bất minh, liên quan đến tội phạm LĐCĐTS. Điển hình như ngày 2/1/2025, tại Chi nhánh Ngân hàng Agribank huyện Lạc Thủy, các nhân viên của ngân hàng đã phát hiện một khách hàng có dấu hiệu bị lừa đảo và kịp thời phối hợp cơ quan Công an ngăn chặn giao dịch.

 

Theo đó, khi khách hàng Mai Thị L, trú tại thị trấn Chi Nê đến giao dịch tại ngân hàng, các giao dịch viên nhận thấy giao dịch của bà L có nhiều bất thường nên đã báo cáo Ban Giám đốc và thông báo cho lực lượng Công an phối hợp tuyên truyền, giải thích giúp bà L hiểu ra sự việc, bảo toàn được toàn bộ số tiền. Theo lời kể của bà Mai Thị L, trong quá trình tham gia mạng xã hội facebook làm quen với một đối tượng xưng là quân nhân đang phục vụ trong quân đội Mỹ. Đối tượng thông báo đã gửi cho bà một phần quà có giá trị, đề nghị chuyển 26 triệu đồng vào tài khoản do đối tượng đưa ra để nhận quà. Tin lời kẻ lừa đảo, bà L đến ngân hàng thực hiện giao dịch chuyển tiền đã được các giao dịch viên phát hiện, ngăn chặn kịp thời.

 

Trước đó, Phòng Giao dịch Bưu điện huyện Lạc Sơn đã phát hiện, kịp thời hủy lệnh chuyển 300 triệu đồng của ông Bùi Văn B ở xã Ngọc Lâu đến một tài khoản lạ. Quá trình làm việc, ông B cho biết ông nhận được cuộc điện thoại từ một đối tượng xưng là cán bộ công tác tại Bộ Công an, đe dọa con trai ông liên quan đến một vụ án ma túy, có thể phải chịu mức án cao nhất là tử hình. Muốn cứu con trai không phải nhận mức án cao nhất thì ông phải chuyển 300 triệu đồng theo sự hướng dẫn. Hay trường hợp của Trần Thị T, trú tại phường Thái Bình (TP Hòa Bình) khi bị một đối tượng giả danh cán bộ Công an gọi điện yêu cầu bà phải rút toàn bộ số tiền trong tài khoản để chuyển vào tài khoản do chúng đưa ra, nếu không sẽ bắt bà đi tù. Sau khi phát hiện giao dịch có những dấu hiệu bất minh, nhân viên Phòng giao dịch Ngân hàng Lộc Phát (LP Bank) đã kịp thời hủy giao dịch và báo cơ quan chức năng phối hợp xử lý.

 

Để có được những chuyển biến về nhận thức cũng như nâng cao ý thức cảnh giác phòng, chống tội phạm lợi dụng KGM để LĐCĐTS, theo Thượng tá Lê Xuân Hòa là do thời gian qua, các cơ quan chức năng, cấp ủy, chính quyền địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm. Theo đó, những tháng đầu năm 2025, các đơn vị chức năng Công an tỉnh đã phối hợp cấp ủy, chính quyền địa phương tổ chức 18 buổi tuyên truyền về phương thức, thủ đoạn, hoạt động tội phạm LĐCĐTS trên KGM; đăng tải 38 bài tuyên truyền, thông báo, cảnh báo tội phạm trên trang thông tin điện tử của Công an tỉnh và hơn 1.200 nhóm zalo của các thôn, xóm, xã, phường... Nhờ vậy giúp người dân nắm chắc, hiểu rõ phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm và có ý thức hơn trong công tác phòng ngừa, ngăn chặn.