Sôi nổi Lễ hội Xuống đồng xã Yên Phú, Lễ hội đình Cổi xã Vũ Bình

Nghi thức cúng tế các vị thần tại Di tích Quốc gia đặc biệt Mái đá làng Vành, xã Yên Phú (Lạc Sơn).

 

Phục dựng từ năm 2005, Lễ hội Xuống đồng còn được gọi là Lễ hội Khai hạ xã Yên Phú duy trì tổ chức 3 năm 1 lần, gắn với di tích khảo cổ học Mái đá làng Vành đã được cấp Bằng công nhận Di tích cấp Quốc gia đặc biệt. Lễ hội tổ chức nhằm tuyên truyền, quảng bá, giới thiệu rộng rãi đến du khách về giá trị của di tích khảo cổ, mang ý nghĩa cầu cho một năm mới vùng Mường mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, nhân dân mạnh khỏe và thể hiện lòng biết ơn đối với các vị thần, tổ tiên đã có công khai khẩn đất hoang, dạy dân cấy lúa.

 

Lễ hội diễn ra với đầy đủ các nghi trình, nghi thức của phần lễ, như: cúng tế tại Mái đá làng Vành, thực hiện nghi thức luống cày đầu tiên. Nhằm tạo không khí vui tươi, phấn khởi mừng Đảng, mừng Xuân Ất Tỵ, trước và sau phần lễ chính, người dân xã Yên Phú triển khai phần hội với các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian sôi nổi, mang đậm bản sắc văn hóa truyền thống như: hội thi trình diễn trang phục dân tộc Mường; thi đấu kéo co, đánh mảng, đẩy gậy…

 

* Tại xã Vũ Bình (Lạc Sơn), từ ngày 3 - 5/2 (mùng 6 - 8 tháng Giêng) đã diễn ra Lễ hội đình Cổi với quy mô cấp xã. Theo truyền thuyết dân gian của dân tộc Mường và lời kể của các cao niên trong làng, đình Cổi được khởi dựng vào đầu thế kỷ XIX, tọa lạc trên khu ruộng Cọi Khưa, gần chân núi Khụ Bậy. Đình làm theo kiến trúc nhà sàn của người Mường gồm có 3 gian, 2 chái với 6 hàng chân cột được kê trên đá tảng, mái lợp tranh dài khoảng 8 m, rộng khoảng 5 m, cao 7 m, gồm cửa chính, 1 cửa phụ và 7 cửa voóng, gầm sàn cao 1,4 m, mặt quay hướng nam. Vật dụng để dựng đình chủ yếu làm bằng gỗ. Các vị thần được thờ chính tại đình Cổi là Quốc Mẫu Hoàng Bà, Vua Cả (Thánh Tản), Vua Cun, Vua Hai (Cao Sơn và Quý Minh Đại Vương), thành hoàng, ông bà nhất huyệt, kem, cai.

 

Màn trình tấu chiêng Mường tại Lễ hội đình Cổi, xã Vũ Bình (Lạc Sơn).

 

Lễ hội đình Cổi tổ chức hàng năm nhằm tạ ơn Quốc Mẫu Hoàng Bà và Đức Thánh Tản Viên đã có công cứu dân khỏi nạn hồng thuỷ, dạy dân cách làm ăn, trồng cấy mùa màng, chăn nuôi, dệt vải, phù hộ cho dân làng luôn mạnh khoẻ, an lành. 

 

Bên cạnh các nghi lễ rước kiệu, cúng tế, lễ cơm mới, không khí lễ hội từng bừng, nhộn nhịp với các hoạt động của hội thi hát thường rang, bộ mẹng; trình diễn trang phục dân tộc Mường; trình bày gian hàng sản phẩm OCOP địa phương; thi đấu bóng chuyền và các trò chơi dân gian đặc sắc như: kéo co, đánh mảng, nhảy dây, ném còn...