Đàn đá Đắk Sơn được công nhận Bảo vật Quốc gia

Như vậy, từ năm 2012 đến nay, Thủ tướng Chính phủ đã 13 lần quyết định công nhận 327 hiện vật, nhóm hiện vật là bảo vật quốc gia.

Trong số 33 hiện vật, nhóm hiện vật lần này, Ấn vàng "Hoàng đế chi bảo" được Đoàn công tác liên ngành do Bộ VHTTDL chủ trì đàm phán, chuyển giao từ Pháp về Việt Nam năm 2023 và hiện đang lưu giữ tại tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, tỉnh Bắc Ninh.

Bộ Đàn đá Đắk Sơn có niên đại khoảng 3.500 - 3.000 năm hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Đắk Nông. Theo Sở VHTTDL tỉnh, bộ Đàn đá Đắk Sơn phát hiện tại thôn Đắk Sơn, xã Nam Xuân, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông gồm 16 thanh, trong đó có 11 thanh nguyên vẹn, 5 thanh gần nguyên vẹn (4 thanh gãy đôi và 1 thanh gãy ba), nhưng vẫn có thể gắn, chắp nguyên dạng và đủ điều kiện để nghiên cứu loại hình về kỹ thuật chế tác, thực hiện các chỉ số đo đạc về trọng lượng, chỉ số độ dài, rộng và dày.

Đàn đá này được chế tác từ loại đá Rhyolite (đá phiến biến chất), loại đá nguyên liệu chế tác đàn đá thường được phát hiện, nghiên cứu ở khu vực Tây Nguyên và Đông Nam Bộ.

Kết quả nghiên cứu về kích thước, trọng lượng từng thanh đá trong sưu tập cho thấy các thanh Đàn đá Đắk Sơn có chiều dài trung bình 50cm – 55cm, trong đó thanh đá dài nhất là 81cm, thanh đá ngắn nhất là 32cm; chiều rộng trung bình của các thanh khoảng 9,5cm – 10cm; dày trung bình 2,5cm; trong lượng trung bình 3,5kg.

Các thanh đàn đá đều được chế tác từ loại đá Rhyolite (đá phiến biến chất), khi gõ bằng vật cứng với một lực nhất định đều cho tiếng âm thanh ngân/vang xa, trong trẻo, âm sắc đanh gọn, giữa các thanh đá có độ trầm bổng khác nhau.

Bên cạnh đó, trên bề mặt các thanh đá lớp áo ngoài (lớp patin được hình thành từ quá trình phong hóa) khá giống nhau có màu xám tro, xám vàng, bên trong lõi đá (quan sát các thanh bị vỡ, sứt mẻ) có màu đen như sừng, trên bề mặt đá có những chỗ còn lộ ra thớ xiên theo đường thẳng hoặc những mặt khá phẳng đồng thời kiểm tra các lõi đá có thể ghi nhận cấu trúc đá không bở rời như loại đá phiến sơ cấp mà là loại đá phiến khá chặt, đó chính là hiện tượng biến chất do tác động địa vật lý tạo nên và được các nhà khoa học xác định là “đá phiến biến chất” (Schiste Métamorphique).

Cụ thể, danh sách 33 Bảo vật Quốc gia như sau:

1- Đàn đá Đắk Sơn, niên đại: Khoảng 3.500-3.000 năm cách ngày nay; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Đắk Nông.

2- Chõ gốm, niên đại: Văn hóa Đông Sơn (khoảng 2.500-2.000 năm cách ngày nay); hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân Phạm Gia Chi Bảo, Thành phố Hồ Chí Minh.

3- Trống đồng Vũ Bản, niên đại: Văn hóa Đông Sơn, thế kỷ 3-2 trước Công nguyên; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Hà Nam.

4- Trống đồng Đông Sơn (Sưu tập Kính Hoa), niên đại thế kỷ 3-2 trước Công nguyên; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân Nguyễn Văn Kính, thành phố Hà Nội.

5- Trống đồng Đông Sơn (Sưu tập Hoàng Long), niên đại thế kỷ 3-2 trước Công nguyên; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân Lương Hoàng Long, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.

6- Thạp đồng Đông Sơn (Sưu tập Hoàng Long), niên đại thế kỷ 3-1 trước Công nguyên; hiện lưu giữ tại Sưu tập tư nhân Lương Hoàng Long, thành phố Hội An, tỉnh Quảng Nam.

7- Bộ sưu tập trang sức vàng Lai Nghi, niên đại từ thế kỷ 3 trước Công nguyên đến giữa thế kỷ 1; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Quảng Nam.

8- Hạt mã não hình thú Lai Nghi, niên đại từ thế kỷ 3 trước Công nguyên đến giữa thế kỷ 1; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Quảng Nam.

9- Tượng đồng tê tê Long Giao, niên đại khoảng thế kỷ 1-2; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Đồng Nai.

10- Đầu tượng Phật Linh Sơn Bắc, niên đại thế kỷ 1-3; hiện lưu giữ tại Ban quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo tỉnh An Giang.

11- Mộ vò Gò Cây Trâm, niên đại thế kỷ 4-5; hiện lưu giữ tại Ban quản lý Di tích Văn hóa Óc Eo, tỉnh An Giang.

12- Tượng Avalokitesvara Bắc Bình, niên đại thế kỷ 8-9; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Bình Thuận.

13- Phù điêu Shiva múa Phong Lệ, niên đại thế kỷ 10; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Đà Nẵng.

14- Phù điêu Uma Chánh Lộ, niên đại thế kỷ 11; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Đà Nẵng.

15- Sưu tập Đầu phượng thời Lý, Hoàng thành Thăng Long, niên đại thế kỷ 11-12; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội.

16- 6 tượng Kim Cương chùa Đọi Sơn, niên đại thời Lý (1118-1121); hiện được lưu giữ tại chùa Đọi Sơn, xã Tiên Sơn, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam.

17- Bia chùa Linh Xứng, niên đại ngày 3 tháng 3 năm Bính Ngọ, niên hiệu Thiên Phù Duệ Vũ thứ 7 (đời vua Lý Nhân Tông, 1126); hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

18- Mộc bài Đa Bối, niên đại ngày 25 tháng 11 năm Kỷ Tỵ, niên hiệu Thiệu Long thứ 12 (1269); hiện lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia.

19- Tượng rồng Tháp Mẫm, niên đại thế kỷ 12-13; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Điêu khắc Chăm, Đà Nẵng.

20- Phù điêu Kala Núi Bà, niên đại thế kỷ 14; hiện lưu giữ tại Bảo tàng tỉnh Phú Yên.

21- Bình Ngự dụng thời Lê sơ, Hoàng thành Thăng Long, niên đại thế kỷ 15; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội.

22- Đôi rồng đá thành bậc đình Trích Sài, niên đại thế kỷ 15; hiện lưu giữ tại đình Trích Sài, phường Bưởi, quận Tây Hồ, thành phố Hà Nội.

23- Sưu tập gốm sứ cung Trường Lạc thời Lê sơ, Hoàng thành Thăng Long, niên đại thế kỷ 15-16; hiện lưu giữ tại Trung tâm Bảo tồn di sản Thăng Long-Hà Nội.

24- Khánh đá chùa Điều, niên đại: Ngày tốt tháng 8 năm Nhâm Thân, niên hiệu Chính Hòa thứ 13 (đời vua Lê Hy Tông, 1692); hiện lưu giữ tại chùa Điều, xã Vũ Bản, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.

25- Đôi tượng nghê đồng, niên đại thế kỷ XVII; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Hà Nội.

26- Chuông Ngọ Môn thời Minh Mạng, niên đại ngày mồng 6 tháng 4, năm Minh Mạng thứ 3 (1822); hiện lưu giữ tại Bảo tàng cổ vật Cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế.

27- Ấn vàng "Hoàng đế chi bảo," niên đại tháng 3, năm Minh Mạng thứ 4 (1823); hiện lưu giữ tại Bảo tàng Hoàng gia Nam Hồng, tỉnh Bắc Ninh.

28- Phù điêu thời Minh Mạng, niên đại năm 1829; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế.

29- Cặp tượng rồng thời Thiệu Trị, niên đại năm 1842; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế.

30- Bộ tượng Tam tổ Trúc Lâm, niên đại thế kỷ 19; hiện thờ tại chùa Vĩnh Nghiêm, xã Trí Yên, huyện Yên Dũng, tỉnh Bắc Giang.

31- Ngai Hoàng đế Duy Tân, niên đại đầu thế kỷ 20; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Cổ vật Cung đình Huế, Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế.

32- Bộ kim phẩm đền Nghè, niên đại đầu thế kỷ 20; hiện lưu giữ tại Bảo tàng Hải Phòng.

33- Ba chiếc xe ôtô được sử dụng phục vụ Chủ tịch Hồ Chí Minh, niên đại từ năm 1954 đến 1969; hiện lưu giữ tại Khu Di tích Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch.

(Theo https://daidoanket.vn/dan-da-dak-son-duoc-cong-nhan-bao-vat-quoc-gia-102...)