Lịch sử là môn thi bắt buộc là điều bình thường, logic

Dự thảo phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 vừa được Bộ GD-ĐT công bố, từ năm 2025, thí sinh học chương trình THPT sẽ dự thi 6 môn học, trong đó 4 môn bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ, Lịch sử và 2 môn học lựa chọn trong số 4 môn học đã chọn học.

Thí sinh học chương trình GDTX cấp Trung học phổ thông dự thi 3 môn học bắt buộc gồm Ngữ văn, Toán, Lịch sử và 2 môn học lựa chọn trong số 4 môn học đã chọn học.

Như vậy theo phương án được Bộ GD-ĐT công bố, Lịch sử sẽ là một trong 4 môn thi bắt buộc. Phóng viên VOV2 có cuộc trao đổi với thầy giáo Trần Trung Hiếu, giáo viên Lịch sử, trường THPT Chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An) về phương án này.

Phóng viên: Bộ GD-ĐT vừa công bố Dự thảo phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2025 trong đó Lịch sử là một trong 4 môn thi bắt buộc. Quan điểm của thầy thế nào về phương án này?

Thầy Trần Trung Hiếu: Về khía cạnh các môn thi bắt buộc, tôi cho rằng đây là một phương án logic. Bởi vì khi môn Lịch sử là một môn học bắt buộc thì đương nhiên nó phải là môn thi bắt buộc.

Trước đó như chúng ta đã biết, Chương trình giáo dục phổ thông 2018 được thông qua đã thiết kế môn Lịch sử là môn học lựa chọn ở bậc THPT nhưng trước khi triển khai chương trình này ở lớp 10, Bộ GD-ĐT đã quyết định sửa chương trình theo hướng Lịch sử là môn học bắt buộc theo yêu cẩu của Nghị quyết số 63/2022/QH15 Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV cũng như tiếp thu ý kiến góp ý của đông đảo học sinh, giáo viên, phụ huynh, dư luận.

Khi Lịch sử trở thành môn học bắt buộc, về phía học sinh, các em có cơ hội để được học nhiều hơn so với tính chất của môn học lựa chọn và đương nhiên khi được học nhiều hơn cũng đòi hỏi giáo viên có tính trách nhiệm cao hơn trong vấn đề giảng dạy môn học này.

Việc Lịch sử là môn thi bắt buộc có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc giáo dục tình yêu lịch sử và cải thiện từng bước nâng cao chất lượng học sử ở các trường phổ thông hiện nay. Phương án này, tôi nghĩ không chỉ phù hợp với xu thế phát triển của giáo dục phổ thông mà đáp ứng nguyện vọng, mong muốn của nhiều học sinh, sự đồng thuận của đông đảo mọi người trong xã hội. 

Phóng viên: Khi Lịch sử là môn thi tốt nghiệp THPT bắt buộc liệu có tạo thêm áp lực cho học sinh?

Thầy Trần Trung Hiếu: Việc học tập, thi cử, đánh giá môn Lịch sử là một câu chuyện dài và luôn là một trong những vấn đề của giáo dục nhiều năm nay. Vì nhiều yếu tố, nhiều nguyên nhân khác nhau khiến cho các học sinh ngại học môn này.

Tuy nhiên, Chương trình giáo dục 2018 và sách giáo khoa mới được biên soạn theo hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh. Với môn Lịch sử, không yêu cầu học sinh phải nắm bắt tỉ mỉ, chi li kiến thức sử liệu, số liệu ngày, tháng, năm mà trên nền tảng kiến thức cơ bản đã được học ở bậc THCS, trong chương trình THPT lớp 10, 11, 12, việc học tập môn Lịch sử chủ yếu đi theo hướng học chủ đề, chủ điểm, có tính khái quát, mở rộng hơn, dễ hiểu, dễ nhớ hơn.

Do vậy tôi nghĩ sau 3 năm học THPT học sinh sẽ định hình được những kiến thức cơ bản để em cảm thấy không đáng sợ khi thi môn Lịch sử và thậm chí tự tin hơn khi thi môn này. Dĩ nhiên điều này phụ thuộc rất lớn vào khả năng truyền đạt của các giáo viên.

Dự kiến từ năm 2025 Kỳ thi tốt nghiệp THPT học sinh phải làm 6 bài thi, trong đó có 4 bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lịch sử

Dự kiến từ năm 2025 Kỳ thi tốt nghiệp THPT học sinh phải làm 6 bài thi, trong đó có 4 bài thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lịch sử

Phóng viên: Nói về chất lượng dạy và học môn Lịch sử, dù đây là môn học hay môn thi bắt buộc nhưng nếu không tiếp tục có sự đổi mới trong cách dạy, cách học thì việc học tập, thi cử vẫn chỉ mang tính đối phó, thưa thầy? 

Thầy Trần Trung Hiếu: Đúng vậy! Dù Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã có sự thay đổi và sách giáo khoa mới đã có nhiều cải tiến về nội dung, cấu trúc, hình thức thể hiện, trình bày nhưng cốt lõi cuối cùng vẫn là vai trò của các người thầy trong vấn đề truyền tải kiến thức, để làm sao đến giờ sử học sinh không sợ mà cảm thấy yêu sử hơn. 

Từ cách dạy của giáo viên thì cái chốt cuối cùng là cách ra đề thi. Cách ra đề thi phải đáp ứng trên nền tảng của kiến thức hiện hành nhưng đồng thời cũng phải đáp ứng được xu thế phát triển của môn sử, của lịch sử đất nước.

Nội dung ra đề thi vừa mang tính kế thừa nhưng đồng thời có phát huy, phát triển trên cơ sở những thành tựu mới của khoa học kỹ thuật, phát triển kinh tế xã hội đất nước đáp ứng nguyện vọng và nhu cầu của học sinh. Điều này các thầy cô dạy sử cùng các nhà quản lý giáo dục phải ngồi lại với nhau để làm sao đừng coi Lịch sử là môn thi bắt buộc là điều bất thường mà coi đó là điều bình thường. 

Phóng viên: Trong 4 môn thi bắt buộc (chưa tính 2 môn thi lựa chọn) thì có đến 3 môn thuộc lĩnh vực Khoa học xã hội. Điều này liệu mất cân bằng với các môn Khoa học tự nhiên hay không?

Thầy Trần Trung Hiếu: Nếu nhìn qua có thể chúng ta thấy mất cân bằng giữa các môn Khoa học tự nhiên so với các môn Khoa học xã hội nhưng về mặt thực tiễn là phù hợp. Trong những năm qua kết quả từ những kỳ thi cho chúng ta dữ liệu báo động về sự yếu kém trong nhận thức lịch sử của học sinh nói riêng và thế hệ trẻ nói chung. Điều này có hệ lụy lâu dài trong trách nhiệm của công dân đối với Tổ quốc, trong công cuộc xây dựng đất nước, phát triển kinh tế xã hội.

Cho nên số lượng các môn thi bắt buộc tốt nghiệp THPT có thể mất cân bằng về mặt cơ học giữa hai nhóm môn Khoa học xã hội, Khoa học tự nhiên nhưng về mặt thực tiễn sự điều chỉnh này phù hợp với tâm tư, nguyện vọng của rất nhiều người quan tâm đến chất lượng học tập môn Lịch sử. Còn đối với các môn Khoa học tự nhiên cũng như các môn Khoa học xã hội khác, nên nhớ, ngoài Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ, Lịch sử các em còn phải thi 2 môn học lựa chọn trong số 4 môn học đã chọn học./.

 Khôi Nguyên/VOV2

(Nguồn VOV.VN)