Xung đột Nga – Ukraine: Con đường đi tới hòa bình lắm chông gai

Nga và Ukraine đã trải qua 3 vòng đàm phán trực tiếp kể từ khi xung đột leo thang hôm 24/2 vừa qua. Giờ đây, các cuộc đàm phán được tiến hành hằng ngày theo hình thức trực tuyến. Theo Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova, phái đoàn hai nước đang thảo luận về các vấn đề quân sự, chính trị và nhân đạo.

Ảnh minh họa: Word Press.

“Đàm phán Nga-Ukraine vẫn tiếp tục theo hình thức trực tuyến về các vấn đề quân sự, chính trị và nhân đạo. Yêu cầu của Nga vô cùng đơn giản và dễ hiểu, xuất phát từ mục tiêu và nhiệm vụ của hoạt động quân sự đặc biệt. Chúng tôi hy vọng rằng  Kiev cuối cùng sẽ nhận ra sự cần thiết của việc phi quân sự hóa và trở thành một quốc gia trung lập vì chính lợi ích của người dân Ukraine và toàn châu Âu”, bà Zakharova nhấn mạnh.

Theo Thời báo Tài chính của Anh, Ukraine và Nga đã đạt được tiến bộ đáng kể trong kế hoạch hòa bình dự kiến gồm 15 điểm, bao gồm một lệnh ngừng bắn và Nga sẽ rút quân nếu Ukraine tuyên bố trở thành một quốc gia trung lập và chấp nhận những giới hạn đối với lực lượng vũ trang. Tuy nhiên, khi được hỏi về vấn đề này, Người phát ngôn Điện Kremlin Dmitri Peskov cho biết, hiện còn quá sớm để tiết lộ bất kỳ thỏa thuận tiềm năng nào giữa Moscow và Kiev. Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, các cuộc đàm phán đang trở nên thực tế hơn.

Các nỗ lực ngoại giao quốc tế đang được triển khai để hạ nhiệt căng thẳng. Trong khi Thủ tướng Đức Olaf Scholz cho biết đang trao đổi với cả Moscow và Kiev, nỗ lực tạo cơ hội cho các cuộc đàm phán giữa hai bên, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tuyên bố sẽ tiếp tục thúc đẩy một cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Ukraine Zelensky. Theo Phó Tổng thư ký phụ trách các vấn đề chính trị  và xây dựng hòa bình của Liên hợp quốc Rosemary DiCarlo, tiến trình đàm phán đang diễn ra giữa Nga và Ukraine là rất đáng hoan nghênh, dù vẫn chưa thể đi tới một lệnh ngừng bắn.

“Ưu tiên của Liên Hợp Quốc và các đối tác là tiếp cận những người bị mắc kẹt do xung đột, bao gồm cả ở miền Đông Ukraine. Để đạt được mục tiêu đó, chúng tôi tiếp tục mở rộng quy mô hoạt động của mình trên thực tế nếu hoàn cảnh cho phép. Nhu cầu của người dân ngày càng lớn. Liên Hợp Quốc kêu gọi các bên xung đột tạo lối đi an toàn cho dân thường, cũng như cho phép các nguồn cung cấp nhân đạo tiếp cận với những khu vực chiến sự”, ông DiCarlo nhấn mạnh.

Không ai có thể lường trước diễn biến cuộc xung đột có thể phát triển bao xa và trên con đường đi tới hòa bình giữa Nga và Ukraine vẫn còn vô số những trở ngại. Đó không chỉ là vấn đề nội tại giữa hai nước, mà còn cả bối cảnh khu vực và quốc tế. Theo bà Mary Ellen O’Connell, chuyên gia giải quyết tranh chấp quốc tế Đại học Notre Dame, cuộc xung đột tại Ukraine đang bước vào giai đoạn nhạy cảm. Dù mong muốn giải quyết cuộc khủng hoảng này thông qua thương lượng song lập trường của các bên vẫn còn quá xa nhau.

“Cuộc xung đột đang ở giai đoạn nhạy cảm. Rõ ràng, Mỹ sẽ không can thiệp và có lẽ cũng không có quốc gia châu Âu nào khác sẵn sàng làm như vậy. Vì thế, ngay bây giờ cả hai bên có lý do thực sự để đạt được  một giải pháp thông qua thương lượng, với những tiến bộ thực sự có thể hỗ trợ tiến trình hòa bình đang diễn ra. Tuy nhiên, vấn đề có lẽ là thời điểm và hiện nay hai bên vẫn chưa có đủ lý do để đưa ra các nhượng bộ”, bà O’Connell nhận định.

Trong một diễn biến liên quan, Cơ quan Vũ trụ châu Âu ngày 17/3 quyết định xác nhận đình chỉ vô thời hạn chương trình hợp tác không gian với Nga, đánh dấu bước đi tiếp theo của Liên minh châu Âu nhằm trừng phạt Nga. Cùng với Mỹ, khối 27 quốc gia thành viên đã áp đặt các lệnh trừng phạt với mức độ và quy mô chưa từng có nhằm vào hệ thống kinh tế, tài chính của Moscow. Điện Kremlin cùng ngày tuyên bố chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine “đang theo đúng kế hoạch” và nước này sẽ trụ vững được trong “cuộc chiến tranh kinh tế chớp nhoáng” của phương Tây./.