Thuốc chữa Covid-19 dùng hàng ngày: Thêm cơ hội quay lại cuộc sống bình thường

Thuốc chữa Covid-19 dùng hàng ngày

Vào ngày được xác định dương tính với virus SARS-CoV-2 hồi tháng 6, những triệu chứng của Miranda Kelly nghiêm trọng đến mức khiến cô phải lo lắng. Ở tuổi 44, với bệnh nền là tiểu đường và huyết áp cao, Kelly bị khó thở và được đưa tới phòng cấp cứu.

Khi chồng cô là Joe, 46 tuổi, cũng mắc Covid-19, Kelly thực sự lo lắng, đặc biệt khi nghĩ đến 5 đứa con đang độ tuổi thiếu niên ở nhà.

"Tôi đã cầu xin Chúa để chúng tôi không phải thở máy. Chúng tôi còn những đứa con. Nếu chúng tôi có mệnh hệ gì thì ai sẽ nuôi nấng chúng?"

Tuy nhiên, gia đình Kelly, hiện đang sống ở Seattle cho biết, sau khi được chẩn đoán mắc Covid-19, họ đã tham gia vào một cuộc thử nghiệm lâm sàng ở trung tâm nghiên cứu ung thư Fred Hutch ở gần đó - một trong những cơ sở trên thế giới thử nghiệm phương pháp điều trị kháng virus nhằm ngăn chặn Covid-19 ngay từ giai đoạn đầu.

Ngày hôm sau, cặp đôi này sử dụng 4 viên thuốc, uống 2 lần/ngày. Mặc dù họ không được cho biết là liệu họ nhận được thuốc hay giả dược nhưng trong 1 tuần, tình trạng của họ đã trở nên khá hơn. Sau 2 tuần, 2 người đã hồi phục.

"Tôi không biết liệu chúng tôi có nhận được phương pháp điều trị này hay không nhưng tôi có cảm giác rằng mình đã được điều trị. Với tất cả những bệnh nền hiện tại, theo tôi, sự hồi phục đã diễn ra rất nhanh", Miranda Kelly cho hay.

Gia đình Kelly đã đóng vai trò nhất định trong việc phát triển cơ hội tiếp theo của thế giới để ngăn chặn Covid-19: Đó là sử dụng thuốc uống hàng ngày có thể chống lại virus vào giai đoạn đầu sau khi được chẩn đoán và ngăn chặn các triệu chứng phát triển sau khi phơi nhiễm.

"Các loại thuốc uống có tiềm năng không chỉ kiềm chế các triệu chứng của Covid-19 mà còn hạn chế sự lây lan sang những người trong gia đình nếu bạn mắc bệnh", Timothy Sheahan, một nhà virus học tại Đại học North Carolina-Chapel Hill đánh giá.

Thuốc kháng virus là những phương pháp điều trị cần thiết đối với các bệnh truyền nhiễm do virus gây ra, trong đó có viêm gan C và HIV. Một trong những loại thuốc được biết tới nhiều nhất là Tamiflu, loại thuốc được kê đơn rộng rãi có thể rút ngăn thời gian mắc bệnh và giảm nguy cơ nhập viện nếu sử dụng kịp thời.

Các loại thuốc được phát triển để điều trị cũng như ngăn virus ở người và động vật hoạt động khác nhau, tùy vào từng loại. Tuy nhiên, chúng có thể được điều chỉnh để thúc đẩy hệ miễn dịch nhằm chống lại dịch bệnh, ngăn chặn các thụ thể để virus không thể xâm nhập vào các tế bào khỏe mạnh và làm giảm lượng virus trong cơ thể.

Những “ứng viên” tiềm năng

Ít nhất 3 loại thuốc chống virus hứa hẹn đang bước vào giai đoạn thử nghiệm lâm sàng với kết quả dự kiến sẽ được công bố sớm nhất là vào cuối mùa thu hoặc sang mùa đông, Carl Dieffenbach, giám đốc Phòng nghiên cứu về bệnh AIDS tại Viện Nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm và Dị ứng Quốc gia nhận định.

"Tôi cho rằng chúng ta sẽ có câu trả lời về khả năng của những loại thuốc này trong một vài tháng tới".

Ứng viên hàng đầu hiện nay là một loại thuốc từ Merck & Co. và Ridgeback Biotherapeutics được gọi là molnupiravir, Dieffenbach cho hay. Đây chính là loại thuốc mà gia đình Kelly đã tham gia thử nghiệm ở Seatle. Hai ứng viên khác là PF-07321332 từ Pfizer và AT-527 - một loại thuốc chống virus do các công ty dược phẩm Roche and Atea Pharmaceuticals sản xuất.

Những loại thuốc này hoạt động bằng cách can thiệp vào khả năng nhân lên của virus trong tế bào con người. Đối với thuốc molnupiravir, enzyme sao chép chất liệu di truyền của virus bị buộc phải tạo ra thật nhiều lỗi sai để virus không thể nhân lên. Điều này giúp giảm tải lượng virus trong cơ thể bệnh nhân, rút ngắn thời gian mắc bệnh và ngăn chặn các phản ứng miễn dịch nguy hiểm có thể gây bệnh nặng hoặc tử vong.

Cho tới nay, chỉ có 1 loại thuốc chống virus là remdesivir đã được thông qua để điều trị Covid-19. Tuy nhiên, loại thuốc này sẽ phải truyền tĩnh mạch cho những bệnh nhân cần nhập viện và không được sử dụng rộng rãi trong giai đoạn đầu của dịch bệnh. Trái lại, những loại thuốc đang được nghiên cứu trên có thể được sản xuất dưới dạng viên uống.

Sheahan, người cũng tham gia các cuộc thử nghiệm tiền lâm sàng remdesivir, đã dẫn đầu một nghiên cứu trên chuột cho thấy molnupiravir có thể ngăn chặn Covid-19 trong giai đoạn đầu. 

Các cuộc thử nghiệm lâm sàng đã diễn ra sau đó, trong đó có cuộc thử nghiệm trên 202 người tham gia vào mùa xuân năm ngoái, cho thấy molnupiravir đã làm giảm nhanh chóng lượng virus gây bệnh. Giám đốc điều hành Merck Robert Davis cho biết, công ty này sẽ thu thập được dữ liệu trong các cuộc thử nghiệm giai đoạn 3 với quy mô lớn hơn trong những tuần tới và có thể sẽ cố gắng để được Cơ quan Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ thông qua để sử dụng khẩn cấp "trước cuối năm nay".

Pfizer cũng đã tiến hành các cuộc thử nghiệm giai đoạn 2 và 3 với loại thuốc điều trị Covid-19, trong khi các nhà điều hành Atea cho biết họ dự kiến sẽ có kết quả thử nghiệm giai đoạn 2 và 3 vào cuối năm nay.

Quay lại cuộc sống bình thường

Nếu kết quả khả quan và việc sử dụng khẩn cấp bất kỳ loại thuốc nào trong các loại thuốc trên được thông qua, "việc phân phối có thể nhanh chóng bắt đầu", Dieffenbach cho hay.

Điều đó cũng đồng nghĩa với việc hàng triệu người dân Mỹ sẽ sớm được sử dụng loại thuốc uống dùng hàng ngày này để điều trị Covid-19. Với việc dùng mỗi viên/ngày, việc điều trị dự kiến sẽ kéo dài từ 5 - 10 ngày kể từ khi được xác nhận mắc bệnh.

Nếu các loại thuốc kháng virus cho thấy hiệu quả, thách thức tiếp theo sẽ nằm ở việc phân phối để có thể đưa chúng đến những người mắc bệnh sớm nhất có thể. Các nhà điều hành Merck cho biết công ty của họ có thể sản xuất hơn 10 triệu liều vào cuối năm nay. Atea và Pfizer chưa đưa ra ước tính cụ thể.

Một triển vọng hứa hẹn hơn là các nghiên cứu hiện đang đánh giá về việc liệu thuốc kháng virus có thể ngăn chặn sự lây nhiễm Covid-19 sau khi phơi nhiễm hay không.

"Hãy nghĩ về điều đó. Bạn có thể dành nó cho mọi người trong gia đình hoặc mọi người trong trường học. Và sau đó, có lẽ chúng ta sẽ nói về sự quay lại của cuộc sống bình thường", Elizabeth Duke, giáo sư nghiên cứu thuộc Fred Hutch đang giám sát cuộc thử nghiệm lâm sàng thuốc molnupiravir đánh giá./.