Thành lập thị xã Sa Pa theo “trường hợp đặc biệt”

Trong phiên làm việc sáng 11/9, sau khi nghe báo cáo và thảo luận, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết tán thành việc thành lập thị xã Sa Pa và các phường thuộc thị xã Sa Pa trên cơ sở sắp xếp, sáp nhập và điều chỉnh các đơn vị hành chính cấp xã thuộc huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai.

Trước đó, trình bày báo cáo thẩm tra đề án, ông Nguyễn Khắc Định, Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật cho biết, Sa Pa chỉ xấp xỉ đạt 3/5 tiêu chuẩn theo quy định của Nghị quyết số 1211 của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội.

Còn 2/5 tiêu chuẩn và 1 tiêu chí chưa đạt theo quy định của Nghị quyết số 1211 là: tỷ lệ % số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã (mới đạt 37,5%/50%); khu vực đã được phân loại đô thị loại IV (chỉ chiếm 8,1%) không trùng khớp với khu vực dự kiến thành lập thị xã và tiêu chí về tỷ lệ hộ nghèo cao hơn so với trung bình của tỉnh (tỷ lệ hộ nghèo của huyện Sa Pa là 44,34%, của tỉnh Lào Cai là 21,9%, trong khi quy định là đạt bình quân của tỉnh).

Mặc dù Sa Pa chưa đạt đủ các tiêu chuẩn theo quy định nhưng Chính phủ đề nghị áp dụng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 31 của Nghị quyết số 1211: “Trường hợp đặc biệt để đáp ứng yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia thì việc thành lập đơn vị hành chính có thể được cơ quan có thẩm quyền quyết định trước khi đạt được những tiêu chuẩn tương ứng quy định tại Chương I của Nghị quyết” để xem xét, quyết định thành lập thị xã Sa Pa.

Theo hồ sơ trình và báo cáo của lãnh đạo Bộ Nội vụ, lãnh đạo tỉnh Lào Cai tại các cuộc họp, do việc áp dụng quy định trên là trường hợp ngoại lệ, đặc thù nên ngay từ khi xem xét, lập Đề án, Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan đã xem xét, cân nhắc rất kỹ, thận trọng và trách nhiệm để tìm ra phương án tối ưu, vừa phát triển đô thị Sa Pa nhưng vẫn bảo đảm tính nguyên trạng, giữ gìn được nét văn hóa đặc trưng, phát triển lâu dài, bền vững.

Sau khi nghiên cứu, phân tích và làm rõ các yếu tố, Chính phủ và các Bộ, ngành liên quan được xin ý kiến đều tán thành với việc thành lập thị xã Sa Pa trên cơ sở nâng nguyên trạng diện tích tự nhiên và quy mô dân số của huyện Sa Pa và đề nghị xác định đây là trường hợp đặc biệt để được áp dụng cơ chế đặc thù theo quy định trên.

Ủy ban Pháp luật thấy rằng, hiện nay chưa có văn bản nào xác định thế nào là “trường hợp đặc biệt đáp ứng yêu cầu bảo vệ chủ quyền quốc gia”. Căn cứ vào Tờ trình, Đề án và Báo cáo của Chính phủ, ý kiến của các Bộ, ngành liên quan, Sa Pa có những đặc điểm đặc thù về điều kiện tự nhiên; về quốc phòng, bảo vệ chủ quyền quốc gia; về bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội,....

Vì vậy, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật tán thành với đề nghị của Chính phủ có thể xác định Sa Pa thuộc trường hợp đặc biệt để áp dụng quy định tại điểm a khoản 2 Điều 31 của Nghị quyết số 1211.

Theo đó, mặc dù Sa Pa chưa đủ 5/5 tiêu chuẩn theo quy định, nhưng vì tính chất đặc thù, chỉ riêng Sa Pa có nên có thể được thành lập thị xã trước khi đạt được những tiêu chuẩn quy định tại Điều 6 của Nghị quyết số 1211.

”Tuy nhiên, đây là trường hợp rất hãn hữu, đặc thù, đặc biệt nên đề nghị chỉ cho riêng Sa Pa được phép áp dụng quy định này. Đề nghị Chính phủ lưu ý trong quá trình xem xét, xây dựng các đề án khác về địa giới hành chính cần rà soát, quát triệt thật kỹ, tránh tạo tiền lệ cho việc vận dụng quy định này để đề nghị thành lập đơn vị hành chính chưa đạt tiêu chuẩn” – Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định nói.

Cũng trong sáng nay, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua việc thành lập 4 phường thuộc thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh; sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, thành lập các phường và thị xã Kinh Môn, tỉnh Hải Dương./.

Ngọc Thành/VOV.VN