“Siêu Uỷ ban” và vai trò quyết định trong nâng tầm quản trị vốn nhà nước

Khó còn lý do cho sự chậm trễ

Thực tế, sau những bước đầu bỡ ngỡ, với hơn 10 kinh nghiệm của mình SCIC cũng đang thực hiện khá tốt vai trò kinh doanh vốn nhà nước. Tuy nhiên, với vị trí của mình, đơn vị này cũng gặp một số khó khăn nhất định. Có 62 doanh nghiệp mà các bộ, địa phương phải chuyển giao quyền đại diện chủ sở hữu vốn nhà nước cho Tổng công ty Đầu tư và kinh doanh vốn nhà nước (SCIC), theo chủ trương tại Quyết định số 1232/QĐ-TTg về thoái vốn nhà nước giai đoạn 2017-2020.

Lộ trình thoái vốn nhà nước tiếp theo tại các doanh nghiệp trên cũng được giao cho SCIC. Nhưng đến nay, sau 1 năm Quyết định 1232 được ban hành, tính đến cuối tháng 8 vừa qua mới có 27 doanh nghiệp được bàn giao về SCIC, bao gồm cả 2 doanh nghiệp được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thông bàn giao hôm 31/8/2018. Có đủ lý do được các bộ ngành nêu ra nhưng tựu chung là “họ chưa chuyển giao đơn giản vì họ không muốn”, ông Phùng Văn Hùng, Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, chia sẻ về vấn đề này.

Nói thêm về các lý do, Cục trưởng Cục Tài chính doanh nghiệp (Bộ Tài chính) Đặng Quyết Tiến cho rằng ông nhìn thấy “sự luyến tiếc” của các bộ, địa phương khi không muốn mất đi công cụ của mình. “Ông cho biết họ lấy lý do giữ doanh nghiệp lại để thực hiện công tác quản lý ngành, để phục vụ nhiệm vụ kinh tế-xã hội của địa phương...

Chính vì vậy, mong muốn thúc đẩy việc chuyển giao theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ, nhưng SCIC dường như đang lực bất tòng tâm. “SCIC cũng chỉ là doanh nghiệp, không có quyền yêu cầu các bộ, địa phương phải bàn giao doanh nghiệp”, ông Nguyễn Đức Chi, Chủ tịch Hội đồng thành viên SCIC chia sẻ khi được hỏi về vấn đề này.

Như vậy, điểm khác biệt rất rõ của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp ra đời với vị thế của mình sẽ giải quyết các vấn đề, lý do viện cớ, tương tự như trên.

Các chuyên gia cho rằng, quan trọng là tách bạch chức năng chủ sở hữu ra khỏi các bộ.  Dự luận kỳ vọng sẽ chấm dứt tình trạng vừa đá bóng, vừa thổi còi, tạo môi trường kinh doanh công bằng, nhưng cũng là bước chủ sở hữu nhà nước thực sự tuân thủ theo đúng nguyên tắc quản lý và theo kinh tế thị trường.

“Với tầm mức uỷ ban thuộc Chính phủ, “Siêu Uỷ ban” quản lý hơn 2 triệu tỷ đồng vốn nhà nước ở DN, theo tôi giai đoạn đầu thì Chính phủ hay lãnh đạo Chính phủ, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trực tiếp chỉ đạo, cần hỗ trợ mạnh thực hiện đúng”, chuyên gia Lưu Bích Hồ nói.

Ông Phùng Văn Hùng - Ủy viên thường trực Ủy ban kinh tế của Quốc hội, kỳ vọng, khi lập Uỷ ban Quản lý vốn Nhà nước quản lý lượng vốn lớn của các Tập đoàn của NN, mục đích đặt ra là khắc phục tình trạng vừa đá bóng vừa thổi còi. (Tránh tình trạng như trước đây, các bộ ngành ban hành chính sách lại vừa đi quản lý DN). Mục đích tiếp theo là làm sao quản lý và sử dụng vốn nhà nước hiệu quả. Vì thế dự thảo giao chức năng quan trọng cho Uỷ ban là bảo đảm an toàn, khối lượng tài sản lớn của Nhà nước.

Trong quy định chức năng nhiệm vụ cần bảo đảm tính chủ động Uỷ ban. Nếu không tạo cơ chế Uỷ ban chủ động và tự chịu trách nhiệm.

“Việc lập đơn vị thống nhất quản lý sẽ hợp lý hơn việc nhiều bộ trưởng làm tốt, không ngại, nếu ngồi đó sợ thì khó làm được. Giao quyền là quan trọng nhưng khi có quyền phải thực hiện cho tốt, tất nhiên, về kết quả vẫn cần chờ đợi sau khi chính thức vận hành”, ông Lưu Bích Hồ nói.

SCIC cũng là đơn vị giúp Uỷ ban, Chính phủ, tiếp nhận vốn NN từ các DN không thuộc 19 tập đoàn lớn của Nhà nước. SCIC với kinh nghiệm của mình có trách nhiệm thoái vốn, kinh doanh vốn Nhà nước đạt hiệu quả.

Huy Thắng ( Nguồn Chinhphu.vn)